انواع مواد ترمیمی دندانپزشکی

برای انجام عملیات ترمیم از انـــواع مـــــــواد ترمــیمــــــی دنــــدانپزشــــکی استـــفاده می‌شود. این مواد به‌منظور ترمیم (پر کردن) دندان و بازگرداندن ساختار از دست رفته‌ی دندان (ناشی از بیــــماری‌ها و عــــــموماً پوســیدگی) استفاده می‌شوند.

دندان یکی از مهم‌ترین اجزای دستگاه گـــــوارش و بیــان است که به دلایل مختلفی ممکن است در طول زمان دچار آسیب شود. در زمان‌های گذشته با خراب شدن یک دندان یا شکستن آن، دندان را می‌کشیدند. امـــا قـــطعا نبــــود آن دنـــــدان مشکلات زیادی به همراه می‌آورد. از همین رو بشر به فکر راهی برای حفظ دندان‌ها افتاد و در نهایت توانست روش‌هایی برای ترمیم دندان آسیب دیده پیدا کند.

ترمیم دندان، یـــکی از روش‌های متــــداول در دندانپزشکی است که به بازسازی و حفظ سلامت و ظاهر دندان‌های آسیب‌دیده یا پوسیده کمک می‌کند. این فرآیند شامل پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی، ترمیم شکستگی‌ها، یا حتی اصلاح ظاهر دندان‌ها با استفاده از موادی مانند کامپوزیت، آمالگام، یا سرامیک است. هـــــدف اصلی ترمیم دندان، جــــلوگیری از پیشـــرفــت مــــشکلات دندانی، حفظ عملکرد جویدن و بهبود زیبایی لبخند است. این روش‌ها معمولاً به حداقل زمان نیاز دارند و می‌توانند از مشکلات جدی‌تر در آینده جلوگیری کنند.

قیمت و خرید کامپوزیت نانوسرامیکی یونیورسال خلفی قدامی سرامیکس

چالش‌های زیادی برای بهبود ساختار و خواص مواد ترمیمی وجود دارد. یک ماده ترمیمی ایده آل باید از نظر استحکام و ظاهر با ساختار دندان طبیعی یکسان باشد.

در ادامه به معرفی رایجترین انواع مواد ترمیمی دندانپزشکی می‌پردازیم.

بیومواد دندانی

بیومواد دندانی به‌طورکلی به چهار نوع فلزات، پلیمرها، سرامیک‌ها و کامپوزیت‌ها تقسیم می‌­شوند. این چهار نوع به‌طور مشخصی ازنظر چگالی، سفتی، شفافیت، شیوه‌ ساخت، کاربرد و هزینه با همدیگر متفاوتند. الزاماتی مانند زیبایی، سفتی و برهم‌کنش بافت و استخوان، انتخاب نوع ماده را تعیین می‌کند. برای دســـت­یابی به بهــترین نتیجه برای بیمار، طرّاحی ترمیم و نوع ماده همیشه باید هماهنگ باشد.

فلزات و آلیاژها:

فلزات و آلیاژها در تمام جنبه‌های دندان‌پزشکی عملی، از جمله لابراتوار دندان‌پزشکی، ترمیم‌های دندانی مستقیم و غیرمستقیم، ایمپلنت‌ها و ابزار مورد استفاده برای آماده سازی دندان‌ها به کار می­روند.

فلزات و آلیاژها دارای خواص نوری، فیزیکی، شیمیایی، حرارتی و الکتریکی هستند که در بین انواع اصلی مواد منحصربه‌فرد بوده و برای بسیاری از کاربردهای دندان‌پزشکی مطلوب هستند. فلزات ممکن است ریخته‌گری شوند، ســــیم شوند یا برای ایــجاد ترمیم‌ها و ابزار دندان‌پزشکی، ماشین‌کاری شوند.

آمالگام، یکی از معروف‌ترین مواد فلزی در دندان‌پزشکی است. آمالگام یک ماده‌ی پرکننده متشکل از جیوه (از 43 درصد تا 54 درصد) و پودر آلیاژ ساخته‌شده از نقره، مس، قلع و روی است.

آمالگام هنوز هم در برخی از نقاط جهان به دلیل هزینه‌ی مناسب، استحکام فوق‌العاده و طول عمر زیاد، استفاده می‌شود. با این حال رنگ فلزی آن زیاد قابل ‌قبول نیست و با توجه به شناخته شدن جیوه به عنوان عنصر سمی، در مورد استفاده از آمــــــالگام اختلاف نظر وجود دارد.

پلیمرها:

پلیمرها، معمولاً برای کاربردهایی مانند ترمــــیم‌های دندان، سیــــلانت‌­ها، ســــمان‌ها، نگهــــدارنده‌­های فضا و لاستیک­های ارتودنسی، مواد قالب‌گیری، ترمیم‌های موقت، مواد پرکننده‌ی کانال ریشه و مــــحافظ‌های دهانی ورزشی اســــتفاده می‌شوند. علاوه بر این پلیمرها معمولاً یکی از اجزای دسته‌ی چهارم مواد، یعنی کامــــپوزیت­‌ها هستند.

پلیمرها به عنوان دسته‌ای از مواد، شکل‌پذیر هستند، می‌توانند به‌صورت شفاف یا کدر ساخته شوند، چگالی و سختی کمی دارند، و هادی ضعیف حرارت و الکتریسیته هستند. پلیمرها از بین چهار دسته مواد معرفی‌شده، کمـــــترین سفــتی، کمـــــترین ثبات عملکردی، و کمـــــترین نقطه‌ی ذوب یا نقطه انتقال شیشه‌ای را دارند.

سرامیک‌ها:

واژه‌ی سرامیک به هر محصولی اشاره دارد که اساساً از مواد غیر آلی غیرفلزی ساخته شده است که معمولاً در دماهای بالا پخته می‌شوند تا به خواص مطلوب برسند.

سرامیک‌ها اکسیدهای فلزی و رسانای ضعیف حرارت و الکتریسیته هستند و می‌توانند برای ساخت ترمـــــیم‌های دنـــدانی، تــــــحت ریخــــــته‌گری یا ماشین‌کاری قرار بگیرند. در کاربردهایی که رنگ و شفافیت، حیاتی هستند می‌توان شفاف بودن و کدر بودن سرامیک‌ها را تغییر داد.

این مواد رفتار پلاستیکی کمی از خود نشان می‌دهند و بنابراین، شکننده در نظر گرفته می‌شـــوند. منـــحنی‌هـــای تنـــش-کـــرنش سرامیک‌ها، معمولاً خـــطی است و کرنش پلاستیک ندارند. در دنـــدان‌پزشکی ترمـــیمی، سرامیک‌ها به عنوان تـاج کامل و پـارسیـل، دنـدان‌های مصـنوعی و به عنـوان ذرات فیلر بــــرای ماتریـــس رزیــــــنی مـــواد پرکنـنـده‌ی کامـپوزیتی استفاده می‌شود.

خواص سرامیک‌های دندانی، به ترکیب آن‌ها، ساختار میکروسکوپی و میزان نقص‌های آن بستگی دارد. سرامیک‌ها دو نقص عمده دارند: نقایص ساخت و ترک‌های سطحی. سرامیــــک‌های دنــــدانی در معــــرض بارهــای تـــکرارشــونده (چــــرخه‌ای) در محــیطی مرطـــوب (جویدن) هستند که این شرایط برای پیشرفت ترک‌ها و نقایصی که از قبل وجود داشته‌اند، ایده‌­آل است. این عوامل باعث کاهش شدید احـــــــتمال موفــــقیت ترمـــــیم‌های ســــــرامیکی می‌شوند.