کامپوزیت دندان چیست؟ مزایا معایب قیمت

آشنایی با کامپوزیت دندان

کامپوزیت‌های دندانی یکی از پرکاربردترین مواد در دندان‌پزشکی مدرن هستند که برای ترمیم و اصلاح دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ماده، که با نام “رزین کامپوزیت” نیز شناخته می‌شود، از ترکیب رزین‌های پلیمری و فیلرها (تقویت‌کننده‌ها) به وجود می‌آید. ویژگی‌های خاص کامپوزیت دندان مانند چسبندگی بالا، زیبایی، و انعطاف‌پذیری آن باعث شده تا در ترمیم دندان‌ها و حتی در درمان‌های زیبایی مورد استفاده قرار گیرد.

مواد تشکیل‌دهنده کامپوزیت دندان

کامپوزیت دندان عمدتاً از دو بخش ماتریکس (رزین پلیمری) و فیلر تشکیل شده است. ماتریکس نقش چسبندگی و شکل‌پذیری را دارد، در حالی که فیلرها مقاومت و دوام کامپوزیت را افزایش می‌دهند. فیلرها می‌توانند به دو صورت میکرو یا نانو باشند که اندازه این ذرات تأثیر زیادی بر خواص مکانیکی کامپوزیت دارد.

انواع فیلرها

1. ماکروفیل‌ها: کامپوزیت‌هایی با ذرات بزرگتر که استحکام بالایی دارند، اما از نظر ظاهری شفافیت کمتری دارند.
2. میکروهیبریدها و نانوهیبریدها: این کامپوزیت‌ها ترکیبی از ذرات میکرو و نانو هستند و مقاومت مکانیکی عالی را با زیبایی بالا ترکیب می‌کنند.

انواع مونومرها

مونومرها، مولکول‌های کوچکی هستند که از طریق پلیمر شدن به زنجیره‌های بلند تبدیل می‌شوند. انتخاب مونومر مناسب بر اساس خواص مکانیکی، حلالیت، ویسکوزیته و خواص نوری بسیار مهم است.

• مونومرهای متاکریلات: مانند متیل متاکریلات (MMA) که به پلیمریزاسیون راحت کمک می‌کند.
• مونومرهای وینیل استر: مانند Bis-GMA که برای استحکام بالا و مقاومت سایشی استفاده می‌شود.

انواع کامپوزیت‌های دندانی

کامپوزیت های دندان از دیدگاه های مختلف دسته بندی می‌شوند. از دیدگاه ویسکوزیته، کامپوزیت‌ها به دو دسته خمیری (Packable) و فلو (Flowable) تقسیم می‌شوند. کامپوزیت‌ها از نظر اندازه ذرات فیلر به کامپوزیت های نانوفیلر و میکروفیلر دسته‌بندی می‌شوند. در نهایت کامپوزیت‌های دندان از نظر ناحیه کاری به دسته‌های دنتین، انامل، یونیورسال و اینسیزال(ناحیه شفاف دندان) تقسیم می‌شوند.

1. 1. کامپوزیت خمیری: این نوع کامپوزیت برای ترمیم دندان‌های با بار سنگین جویدن مانند دندان‌های عقب مناسب است و مقاومت بالایی دارد.
   2. کامپوزیت فلو: مناسب برای ترمیم نواحی کوچک و ترک‌های دندان است که به راحتی جریان می‌یابد و با دندان‌ها همخوانی طبیعی ایجاد می‌کند.

کاربردهای کامپوزیت دندان

1. 1. پرکردن دندان: یکی از رایج‌ترین کاربردهای کامپوزیت دندان، پرکردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی است. کامپوزیت دندان به دلیل رنگ و ظاهر طبیعی‌اش، برای پرکردن دندان‌های جلو و عقب بسیار مناسب است.
   2. اصلاح لبخند: بسیاری از افراد برای بهبود ظاهر دندان‌های خود از کامپوزیت دندان استفاده می‌کنند. با استفاده از این ماده، می‌توان نقص‌های کوچک دندان مانند شکستگی‌ها، ترک‌ها و فاصله‌های بین دندان‌ها را اصلاح کرد.
   3. روکش دندان: کامپوزیت دندان به عنوان یک جایگزین مناسب برای روکش‌های فلزی و پرسلنی، می‌تواند به عنوان روکش دندان استفاده شود. این روکش‌ها به دلیل ظاهر طبیعی و قیمت مناسب، در میان بیماران محبوبیت زیادی دارند.

 

 

برای مطاله بیشتر به مقاله مقابل مراجعه نمایید: آشنایی با کامپوزیت دندان: قیمت، مزایا و معایب

رنگ‌بندی کامپوزیت دندان

کامپوزیت‌های دندانی به دلیل شباهت ظاهری بسیاری که به دندان طبیعی دارند محبوب هستند. از همین روی برای انتخاب رنگ مناسب کامپوزیت برای هر دندانی نیاز به یک شناخت کلی از رنگ‌های موجود کامپوزیت دندانی است.

برای انتخاب رنگ مناسب کامپوزیت، استفاده از سیستم استاندارد ویتا شِید ضروری است. این سیستم رنگ‌ها را به چهار گروه اصلی A (گرم و قرمز)، B (گرم و زرد)، C (سرد و خاکستری) و D (سرد و قرمز) تقسیم می‌کند و هر گروه دارای زیرگروه‌هایی با تفاوت در شدت رنگ و روشنایی است.

عوامل مختلفی در انتخاب رنگ کامپوزیت موثرند، از جمله رنگ طبیعی دندان‌ها، رنگ پوست، سن و میزان شفافیت دندان‌ها. دندانپزشک با در نظر گرفتن این عوامل، رنگی را انتخاب می‌کند که طبیعی‌ترین و زیباترین نتیجه را به همراه داشته باشد. همچنین، مصرف مواد غذایی رنگی و سیگار کشیدن می‌توانند باعث تغییر رنگ کامپوزیت شوند.

در صورت تغییر رنگ کامپوزیت، دندانپزشک می‌تواند با تمیزکاری یا تعویض لایه رویی رنگ کامپوزیت را اصلاح کند. برای حفظ رنگ و زیبایی کامپوزیت، رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک ضروری است.

برای مطاله بیشتر به مقاله زیر مراجعه نمایید: راهنمای انتخاب رنگ کامپوزیت دندان

کامپوزیت ونیر

ونیر کامپوزیت، یک لایه نازک از مواد کامپوزیتی است که به منظور بهبود ظاهر دندان‌ها به سطح جلویی آن‌ها متصل می‌شود. این روش غیرتهاجمی بیشتر برای اصلاح مشکلات زیبایی مانند تغییر رنگ، شکل، یا اندازه دندان‌ها به کار می‌رود. مواد اصلی تشکیل‌دهنده این ونیرها شامل رزین‌های آلی هستند که با افزودن پرکننده‌هایی مانند سیلیکا یا زیرکونیا تقویت می‌شوند. پس از اعمال این مواد روی دندان‌ها، با استفاده از نور آبی (لایت کیور) فرآیند پلیمریزاسیون انجام می‌شود تا کامپوزیت سخت و محکم شود.

مراحل این درمان شامل مشاوره اولیه، انتخاب رنگ، آماده‌سازی دندان‌ها، اعمال مواد چسبنده، و قرار دادن کامپوزیت لایه به لایه است. در نهایت، دندان‌ها پولیش داده می‌شوند تا ظاهری طبیعی و براق پیدا کنند.

ونیر کامپوزیت مزایای زیادی دارد، از جمله استحکام خوب، تطبیق‌پذیری با رنگ دندان‌های طبیعی، و هزینه کمتر نسبت به ونیرهای سرامیکی. با این حال، ممکن است نسبت به تغییر رنگ و آسیب‌دیدگی حساس باشد و عمر مفید کمتری نسبت به سرامیک‌ها داشته باشد. برای حفظ زیبایی ونیر کامپوزیت، رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت‌های منظم ضروری است.

برای مطالعه بیشتر به مقاله مقابل مراجعه کنید: ونیر کامپوزیت چیست؟

ویژگی‌های کامپوزیت دندان

این مواد معمولاً از ترکیب رزین‌های کامپوزیتی و ذرات نانو هیبرید تشکیل شده‌اند که علاوه بر استحکام و دوام بالا، قابلیت شکل‌پذیری خوبی نیز دارند. همچنین، کامپوزیت‌های با تکنولوژی رنگ ذاتی (Intrinsic color) می‌توانند با ایجاد سایه‌های طبیعی، به زیبایی و طبیعی‌تر به نظر رسیدن دندان‌های ترمیم‌شده کمک کنند.

ویژگی‌های برتر کامپوزیت‌های دندان ترایمدی (Trimedi)

انقباض پلیمریزاسیون

انقباض در حین پلیمریزاسیون در کامپوزیت دندانی، در طی فرآیند پخت کامپوزیت که به منظور پر کردن حفره ها یا ترمیم دندان ها استفاده می‌شود، صورت می‌گیرد. در این فرآیند مولکول‌های ساده‌ای به نام مونومر با هم ترکیب می‌شوند و مولکول‌های بزرگ‌تر، پیچیده‌تر یا پلیمرها را تشکیل می‌دهند. در این فرآیند، پیوند بین مونومرهای کامپوزیتی، از پیوند ضغیف واندروالس به پیوند کووالانسی تبدیل می شود که کاهش حجم را در پی دارد و طبق گزارش ها در محدوده 2 تا 5 درصد است.

برای مطالعه بیشتر به مقاله مقابل مراجعه نمایید: انقباض پلیمریزاسیون

استحکام فشاری

استحکام فشاری در کامپوزیت دندانی به توانایی ماده در مقاومت در برابر نیروهایی که به آن فشار وارد می‌کنند یا آن را فشرده می‌کند اشاره دارد. این نوع استحکام در ترمیم‌های دندانی مهم است، زیرا دندان‌ها هنگام خوردن غذا نیز تحت تأثیر نیروهای فشاری قرار می‌گیرند. کامپوزیت های دندانی با مقاومت فشاری بالا، کمتر تحت این تنش ها تغییر شکل داده یا شکسته می شوند و می توانند ترمیم های مقاوم تری ارائه دهند.

برای مطالعه بیشتر به مقاله مقابل مراجعه نمایید: استحکام فشاری

استحکام کششی قطری

استحکام کششی قطری در کامپوزیت دندانی به توانایی ماده در مقاومت در برابر نیروهایی گفته می‌شود که به صورت مورب یا با زاویه به آن فشار می‌آورند. این نوع استحکام در ترمیم های دندانی مهم است زیرا دندان ها در طول زمان تحت فشارهای مختلفی از جمله گاز گرفتن، جویدن و همچنین تغییرات حرارتی و شیمیایی در دهان قرار می گیرند. کامپوزیت های دندانی با استحکام کششی مورب بالا در اثر این تنش ها کمتر دچار شکستگی می شوند و می توانند ترمیم های بادوام و طولانی تری ارائه دهند.

برای مطالعه بیشتر به مقاله مقابل مراجعه نمایید: استحکام کششی قطری

استحکام خمشی

استحکام خمشی در کامپوزیت دندان به توانایی ماده در مقاومت در برابر نیروهای خمشی اشاره می‌کند. این نوع استحکام در ترمیم های دندانی نیز مهم است، زیرا دندان ها در معرض نیروهای خمشی قرار می گیرند. کامپوزیت های دندانی با استحکام خمشی بالا در اثر این تنش ها کمتر دچار ترک یا شکستگی می شوند. آزمایش استحکام خمشی شامل اعمال نیرو به نمونه ای از ماده و اندازه گیری میزان نیروی مورد نیاز برای خم شدن یا شکستگی آن است.

برای مطالعه بیشتر به مقاله مقابل مراجعه نمایید: استحکام خمشی

جذب آب

جذب آب در کامپوزیت دندان به فرآیندی اطلاق می شود که طی آن مولکول های آب در مواد کامپوزیت جذب می شوند. مواد دندانی دائماً با بزاق دهان در تماس هستند و بنابراین جذب و حلالیت ایجاد می شود. آب به داخل مواد نفوذ می کند و باعث انبساط تدریجی، افزایش حجم، تغییر ابعاد، تغییر در خواص فیزیکی و حساسیت می شود. جذب آب عامل مهمی است که هنگام ارزیابی عملکرد بلند مدت کامپوزیت های دندانی باید در نظر گرفته شود.

برای مطالعه بیشتر به مقاله مقابل مراجعه نمایید: جذب آب

سختی

سختی در کامپوزیت دندانی به توانایی ماده در مقاومت در برابر فرورفتگی یا تغییر شکل در یک نقطه و عمق مشخص توسط جسم فرو رونده اشاره دارد. این یک ویژگی مکانیکی مهم است زیرا می تواند بر مقاومت سایش و دوام ترمیم کامپوزیت تأثیر بگذارد. سختی را می توان با استفاده از روش های مختلفی مانند تست سختی ویکرز یا برینل اندازه گیری کرد و معمولاً به عنوان یک مقدار عددی گزارش می شود.

برای مطالعه بیشتر به مقاله مقابل مراجعه نمایید: سختی

هندلینگ

کامپوزیت‌های دندانی به دلیل استحکام، زیبایی و سازگاری با ترمیم دندان‌ها، جایگاه مهمی در دندانپزشکی دارند. هندلینگ مناسب این مواد به راحتی در کاربرد و کیفیت ترمیم کمک می‌کند و تحت تأثیر عواملی مانند ویسکوزیته، نوع فیلر و پلیمریزاسیون است. ویسکوزیته به میزان جریان ماده کمک می‌کند؛ فیلرها مقاومت و سهولت کار را افزایش می‌دهند؛ و کنترل پلیمریزاسیون، استرس و دوام را بهبود می‌بخشد. تکنیک‌های مناسب استفاده مانند لایه‌ای و یا حجیم نیز بر نتیجه نهایی تأثیر دارند. توجه به این عوامل موجب افزایش کیفیت و رضایت بیماران از درمان می‌شود.

برای مطالعه بیشتر به مقاله مقابل مراجعه نمایید: هندلینگ

فناوری رنگ ذاتی

کامپوزیت‌های دندانی ترایمدی با فناوری انحصاری “رنگ ذاتی” تولید می‌شوند که ثبات و پایداری رنگ بالایی دارد. این فناوری با پراکندگی یکنواخت رنگ در کل ماده، برخلاف روش‌های افزودنی رایج، موجب افزایش کیفیت و دوام ترمیم‌ها می‌شود. رنگ ذاتی نه تنها خواص نوری مانند ترانسلوسنسی و اپالسنس را حفظ می‌کند، بلکه نشتی و جذب آب را کاهش می‌دهد. برای دندانپزشکان، این فناوری به دلیل کاهش زمان سایه‌بندی و پولیش، افزایش رضایت بیماران، و بهبود نتایج درمانی جذاب است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود کامپوزیت‌های رنگ ذاتی کیفیت ترمیم‌های دندانی را بهبود بخشند.

برای مطالعه بیشتر به مقاله مقابل مراجعه نمایید: فناوری رنگ ذاتی

قیمت کامپوزیت دندان