برای افرادی که از دندانپزشکی ترس دارند، جراحی‌های فک و دندان می‌تواند اضطراب‌آور به نظر برسد، اما مهم است بدانید که تیم‌های جراحی با آگاهی کامل از این نگرانی‌ها، تلاش می‌کنند تجربه‌ای آرام و بدون استرس برای بیماران فراهم کنند. بسیاری از کلینیک‌ها از روش‌های مدرن کاهش استرس، مانند آرام‌بخش‌های دارویی و تکنیک‌های آرامش‌بخش روانی استفاده می‌کنند تا احساس راحتی بیمار در طول فرایند درمان تضمین شود. همچنین، جراح و تیم درمانی قبل از شروع هر مرحله، تمامی جزئیات را با بیمار در میان می‌گذارند و اطمینان می‌دهند که او در هیچ لحظه‌ای احساس ناراحتی یا نگرانی نخواهد داشت. به یاد داشته باشید که هدف نهایی، سلامتی و راحتی شماست.
در ادامه به معرفی انواع جراحی های دهان می‌پردازیم:
انواع جراحی های دندان
جراحی دندان عقل ( سوم مولر)
جراحی دندان عقل یکی از رایج‌ترین جراحی‌های دهان و دندان است که برای خارج کردن دندان‌های عقل نهفته یا نیمه نهفته انجام می‌شود. دندان‌های عقل، سومین و آخرین دندان‌های مولر هستند که معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه بیست رشد می‌کنند. با این حال، به دلیل عدم وجود فضای کافی در فک یا زاویه نامناسب رشد، بسیاری از دندان‌های عقل به طور کامل نمی‌توانند بیرون بیایند و این مسئله می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.
دلایل جراحی دندان عقل
دندان‌های عقل ممکن است باعث مشکلاتی شوند که نیاز به جراحی دارند، از جمله:
نهفتگی: دندان عقل به طور کامل از لثه بیرون نمی‌آید و در زیر لثه یا استخوان فک گیر می‌کند.
دندان نیمه‌نهفته: بخشی از دندان بیرون آمده و قسمتی از آن زیر لثه باقی مانده است که می‌تواند باعث عفونت لثه و درد شود.
فشار به دندان‌های مجاور: در صورتی که دندان عقل فضای کافی نداشته باشد، ممکن است به دندان‌های مجاور فشار بیاورد و باعث بهم‌ریختگی سایر دندان‌ها شود.
عفونت و التهاب: رشد نامناسب دندان‌های عقل می‌تواند باعث بروز التهاب لثه‌ها و حتی عفونت شود.
کیست یا تومور: گاهی دندان عقل نهفته می‌تواند منجر به تشکیل کیست یا تومور در اطراف خود شود که ممکن است به استخوان فک و دندان‌های مجاور آسیب برساند.
مراحل جراحی دندان عقل
آماده‌سازی: ابتدا بیمار توسط جراح دهان و دندان یا دندانپزشک معاینه می‌شود. برای تعیین موقعیت دقیق دندان و بررسی شرایط استخوان فک، معمولاً عکس رادیوگرافی (پانورامیک یا سی‌تی اسکن) انجام می‌شود.
بی‌حسی: قبل از جراحی، محل جراحی با استفاده از بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی (در موارد پیچیده‌تر) بی‌حس می‌شود تا بیمار درد یا ناراحتی احساس نکند.
ایجاد برش: در صورتی که دندان نهفته باشد، جراح ابتدا یک برش کوچک در لثه ایجاد می‌کند تا به دندان نهفته دسترسی پیدا کند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به برداشتن مقداری از استخوان فک برای آشکار کردن دندان نهفته باشد.
خارج کردن دندان: بسته به موقعیت دندان، جراح ممکن است دندان را به قطعات کوچکتر تقسیم کند تا به راحتی از فک خارج شود. این مرحله به ویژه در مواقعی که دندان به طور کامل نهفته است و زاویه نامناسبی دارد، انجام می‌شود.
بخیه زدن: پس از خارج کردن دندان، ناحیه جراحی تمیز شده و لثه‌ها بخیه زده می‌شود. بخیه‌ها ممکن است جذبی باشند و به طور طبیعی پس از چند روز جذب شوند، یا غیرجذبی باشند که نیاز به برداشتن دارند.
گاز استریل: جراح در ناحیه جراحی یک تکه گاز استریل قرار می‌دهد تا خونریزی کنترل شود و به بهبود زخم کمک کند.
مراقبت‌های پس از جراحی دندان عقل
پس از جراحی دندان عقل، مراقبت‌های بعد از عمل برای جلوگیری از عفونت و کاهش درد و تورم بسیار مهم است. برخی از مراقبت‌ها شامل موارد زیر است:
استراحت: استراحت در روزهای اول پس از جراحی به تسریع بهبودی کمک می‌کند. باید از فعالیت‌های شدید و ورزش سنگین پرهیز شود.
استفاده از یخ: برای کاهش تورم و درد، می‌توان از کیسه یخ در ناحیه جراحی استفاده کرد.
مصرف دارو: پزشک ممکن است داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک تجویز کند که باید طبق دستور مصرف شوند.
رژیم غذایی نرم: در روزهای پس از جراحی باید غذاهای نرم مانند سوپ و پوره مصرف شود و از جویدن در ناحیه جراحی پرهیز شود. همچنین باید از مصرف غذاهای داغ و تند خودداری کرد.
اجتناب از سیگار و الکل: سیگار کشیدن و مصرف الکل می‌تواند فرآیند بهبودی را مختل کند و خطر عفونت را افزایش دهد.
عدم استفاده از نی: مکیدن نوشیدنی از نی ممکن است باعث افتادن لخته خون و ایجاد مشکلی به نام «حفره خشک» (Dry Socket) شود که بسیار دردناک است و زمان بهبودی را طولانی‌تر می‌کند.
عوارض احتمالی جراحی دندان عقل
جراحی دندان عقل در اکثر موارد موفقیت‌آمیز است، اما مانند هر جراحی دیگری، ممکن است با برخی عوارض همراه باشد:
تورم و کبودی: معمولاً در چند روز اول پس از جراحی، تورم و کبودی در ناحیه جراحی طبیعی است.
عفونت: احتمال عفونت پس از جراحی وجود دارد، به همین دلیل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها بسیار مهم است.
حفره خشک: اگر لخته خون در محل جراحی شکل نگیرد یا به زودی از بین برود، استخوان فک در معرض هوا قرار می‌گیرد که می‌تواند درد شدید و مشکلات دیگر ایجاد کند.
آسیب به عصب: در موارد نادر، جراحی دندان عقل ممکن است باعث آسیب به عصب‌های فک شود که می‌تواند به بی‌حسی موقت یا دائمی در ناحیه لب، زبان، یا چانه منجر شود.
جراحی دندان عقل معمولاً به دلایل نهفتگی یا مشکلات ناشی از رشد نادرست انجام می‌شود و در اغلب موارد به بهبود وضعیت دهانی بیمار و جلوگیری از مشکلات بعدی کمک می‌کند. با پیروی از دستورالعمل‌های پزشک و مراقبت‌های پس از جراحی، بیشتر بیماران به سرعت بهبود می‌یابند و به وضعیت عادی برمی‌گردند.
جراحی ایمپلنت دندان
جراحی ایمپلنت دندان یک روش پیشرفته برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است که با استفاده از پیچ‌های تیتانیومی یا زیرکونیومی به عنوان ریشه مصنوعی، امکان بازسازی کامل و طبیعی دندان را فراهم می‌کند. ایمپلنت‌ها با استخوان فک یکپارچه می‌شوند و پایداری بالایی به دست می‌آورند، به طوری که عملکرد و ظاهر مشابه دندان‌های طبیعی دارند.
اجزای ایمپلنت دندان
فیکسچر (Fixture): این بخش اصلی ایمپلنت است که درون استخوان فک قرار می‌گیرد و به عنوان ریشه دندان عمل می‌کند. معمولاً از تیتانیوم یا زیرکونیا ساخته می‌شود که با بافت استخوانی سازگاری خوبی دارد.
اباتمنت (Abutment): این قطعه رابط بین فیکسچر و تاج مصنوعی دندان است و پس از یک دوره بهبودی به فیکسچر متصل می‌شود.
تاج (Crown): این بخش همان دندان مصنوعی است که روی اباتمنت قرار می‌گیرد و به‌طور مستقیم قابل مشاهده است. تاج معمولاً از مواد سرامیکی یا پورسلین ساخته می‌شود که از نظر ظاهری شبیه دندان‌های طبیعی هستند.
مراحل جراحی ایمپلنت دندان
مراحل جراحی ایمپلنت در چند جلسه و به تدریج انجام می‌شود و ممکن است چندین ماه طول بکشد تا فرآیند کامل شود.
معاینه و برنامه‌ریزی درمان
قبل از شروع جراحی، دندانپزشک معاینه‌های دقیق انجام می‌دهد و عکس‌های رادیوگرافی (مانند پانورامیک یا سی‌تی‌اسکن) برای ارزیابی حجم و تراکم استخوان فک گرفته می‌شود. اگر بیمار دچار تحلیل استخوان شده باشد، ممکن است نیاز به پیوند استخوان داشته باشد تا فک برای دریافت ایمپلنت آماده شود.
بی‌حسی موضعی
جراحی ایمپلنت معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. در برخی موارد خاص، ممکن است از بیهوشی عمومی استفاده شود. هدف از بی‌حسی، جلوگیری از درد و ناراحتی بیمار در طول عمل است.
قرار دادن فیکسچر (پیچ ایمپلنت)
دندانپزشک ابتدا برشی کوچک در لثه ایجاد می‌کند تا به استخوان فک دسترسی پیدا کند. سپس با استفاده از ابزار مخصوص، حفره‌ای در استخوان ایجاد کرده و فیکسچر تیتانیومی یا زیرکونیومی درون این حفره قرار داده می‌شود. پس از این مرحله، لثه بسته می‌شود و فیکسچر باید چند ماه بهبود یابد و با استخوان فک جوش بخورد. این فرآیند به نام استئواینتگریشن شناخته می‌شود و ممکن است بین ۳ تا ۶ ماه طول بکشد.
قرار دادن اباتمنت
پس از اتمام دوره جوش خوردن فیکسچر با استخوان، مرحله دوم جراحی انجام می‌شود. در این مرحله، دندانپزشک یک برش کوچک در لثه ایجاد می‌کند تا به فیکسچر دسترسی پیدا کند. سپس اباتمنت به فیکسچر متصل می‌شود. اباتمنت به عنوان رابط بین فیکسچر و تاج دندان عمل می‌کند.
ساخت و قرار دادن تاج دندان
پس از قرارگیری اباتمنت، قالب‌گیری از دندان و فک انجام می‌شود تا تاج دندان به درستی طراحی شود. تاج دندان از موادی مانند پورسلین یا سرامیک ساخته می‌شود تا به لحاظ رنگ و شکل با دندان‌های طبیعی همخوانی داشته باشد. پس از آماده شدن تاج، آن را به اباتمنت متصل می‌کنند.
انواع جراحی ایمپلنت دندان
ایمپلنت تک‌دندان: برای جایگزینی یک دندان از دست رفته استفاده می‌شود.
ایمپلنت چنددندان: زمانی که چند دندان در یک منطقه از فک از دست رفته باشد، از ایمپلنت‌های چندگانه استفاده می‌شود.
ایمپلنت تمام فک (All-on-4 یا All-on-6): در این روش، ۴ یا ۶ ایمپلنت در فک بالا یا پایین قرار داده می‌شود تا مجموعه‌ای از دندان‌های مصنوعی به آنها متصل شود. این روش برای بیمارانی که تمام دندان‌های خود را از دست داده‌اند استفاده می‌شود.
ایمپلنت فوری: در برخی موارد، ممکن است دندانپزشک پس از کشیدن دندان، به‌طور همزمان ایمپلنت را قرار دهد. این روش به عنوان ایمپلنت فوری شناخته می‌شود و در شرایطی خاص امکان‌پذیر است.
مزایای جراحی ایمپلنت دندان
ماندگاری طولانی: ایمپلنت‌های دندانی به عنوان یک راه‌حل دائمی برای جایگزینی دندان‌ها شناخته می‌شوند و با مراقبت مناسب می‌توانند تا پایان عمر بیمار باقی بمانند.
عملکرد مشابه دندان طبیعی: ایمپلنت دندان همانند دندان‌های طبیعی عمل می‌کند و بیمار می‌تواند بدون محدودیت غذا بخورد و لبخند بزند.
حفظ استخوان فک: ایمپلنت‌ها به جلوگیری از تحلیل استخوان فک کمک می‌کنند، که معمولاً پس از از دست دادن دندان اتفاق می‌افتد.
جلوگیری از حرکت دندان‌های مجاور: وقتی یک دندان از دست می‌رود، دندان‌های مجاور ممکن است به سمت فضای خالی حرکت کنند، اما ایمپلنت‌ها این فضا را پر می‌کنند و مانع از این جابجایی می‌شوند.
بهبود ظاهر و اعتماد به نفس: ایمپلنت‌ها با ظاهر طبیعی خود به بازسازی لبخند بیمار کمک کرده و بهبود ظاهر کلی صورت و اعتماد به نفس را به همراه دارند.
معایب و خطرات جراحی ایمپلنت دندان
طولانی بودن فرآیند: فرآیند کاشت ایمپلنت معمولاً چندین ماه طول می‌کشد و شامل چندین مرحله است.
هزینه بالا: جراحی ایمپلنت یکی از گران‌ترین روش‌های جایگزینی دندان است. هزینه شامل جراحی، قطعات ایمپلنت، و تاج دندان می‌شود.
خطر عفونت: مانند هر جراحی دیگری، خطر عفونت وجود دارد که باید با مراقبت‌های بهداشتی مناسب کاهش یابد.
آسیب به عصب‌ها یا سینوس‌ها: در برخی موارد، اگر جراحی به درستی انجام نشود، ممکن است عصب‌های اطراف یا سینوس‌های فک آسیب ببینند.
شکست ایمپلنت: در موارد نادر، ایمپلنت ممکن است به دلیل عدم جوش خوردن با استخوان یا عفونت پس زده شود. در این صورت، ایمپلنت باید برداشته شود و پس از بهبودی ناحیه، ایمپلنت جدید قرار داده شود.
مراقبت‌های پس از جراحی ایمپلنت دندان
استفاده از داروها: پس از جراحی، دندانپزشک ممکن است داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک تجویز کند. مصرف منظم این داروها برای جلوگیری از درد و عفونت ضروری است.
رعایت بهداشت دهان: مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برای حفظ سلامت ایمپلنت و جلوگیری از عفونت‌های لثه ضروری است.
پرهیز از خوردن غذاهای سخت: تا زمانی که ایمپلنت به طور کامل با استخوان جوش نخورد، بیمار باید از خوردن غذاهای سخت و سفت خودداری کند.
مراجعه به دندانپزشک: معاینات دوره‌ای پس از جراحی برای بررسی وضعیت ایمپلنت و جلوگیری از هرگونه مشکل ضروری است.
آپیکواکتومی (Apicoectomy)
آپیکواکتومی (Apicoectomy) یا جراحی قطع ریشه دندان، یک روش جراحی تخصصی است که در موارد خاص برای درمان عفونت‌های مزمن یا التهاب در نوک ریشه دندان انجام می‌شود. این جراحی زمانی انجام می‌شود که درمان‌های غیرجراحی مانند درمان ریشه (عصب‌کشی) مؤثر نبوده یا دندان همچنان دارای عفونت و التهاب باشد. هدف اصلی آپیکواکتومی حذف نوک ریشه عفونی و بافت‌های اطراف آن است تا از ادامه عفونت جلوگیری شده و دندان حفظ شود.
دلایل انجام آپیکواکتومی
آپیکواکتومی معمولاً زمانی انجام می‌شود که:
درمان ریشه (عصب‌کشی) موفقیت‌آمیز نبوده است: پس از عصب‌کشی، اگر عفونت یا التهاب در نوک ریشه باقی بماند یا دوباره عود کند، آپیکواکتومی به عنوان یک گزینه درمانی در نظر گرفته می‌شود.
کانال‌های ریشه پیچیده یا غیرقابل دسترس هستند: در برخی موارد، کانال‌های ریشه دندان بسیار پیچیده یا باریک هستند و نمی‌توان به طور کامل آنها را در درمان ریشه تمیز کرد.
وجود کیست یا ضایعات اطراف نوک ریشه: کیست‌ها یا توده‌های عفونی اطراف نوک ریشه می‌توانند باعث عفونت مزمن شوند و نیاز به برداشتن آنها وجود دارد.
دندان ترک خورده یا آسیب‌دیده است: گاهی اوقات دندان‌ها دچار ترک یا آسیب‌هایی در نزدیکی نوک ریشه می‌شوند که نیاز به حذف نوک ریشه دارند.
وجود ساختارهای آناتومیک پیچیده: در برخی مواقع، ساختارهای آناتومیک مانند اعصاب، سینوس‌ها، یا استخوان‌های اطراف ریشه دندان می‌توانند باعث مشکلاتی در درمان ریشه شوند و جراحی آپیکواکتومی به حل این مشکلات کمک می‌کند.
مراحل انجام آپیکواکتومی
جراحی آپیکواکتومی شامل چند مرحله است که به شرح زیر انجام می‌شود:
آماده‌سازی قبل از جراحی
پیش از جراحی، دندانپزشک یا جراح دهان معاینات لازم را انجام می‌دهد و با استفاده از رادیوگرافی (اشعه ایکس) یا سی‌تی‌اسکن محل دقیق عفونت و وضعیت ریشه دندان را بررسی می‌کند.
از بیمار درباره سابقه درمان ریشه، علائم عفونت، و هر گونه مشکل دهانی سوال می‌شود.
بی‌حسی موضعی
برای کاهش درد و ناراحتی، از بی‌حسی موضعی در ناحیه مورد نظر استفاده می‌شود. گاهی اوقات ممکن است برای بیمارانی که به شدت اضطراب دارند از آرام‌بخش‌های خوراکی یا تزریقی استفاده شود.
ایجاد برش در لثه
جراح برای دسترسی به ریشه دندان، یک برش کوچک در لثه بالای دندان انجام می‌دهد تا نوک ریشه و بافت‌های اطراف آن نمایان شود.
حذف نوک ریشه (Apicoectomy)
نوک ریشه دندان که حاوی عفونت یا التهاب است، برداشته می‌شود. این بخش عفونی یا آسیب‌دیده از ریشه معمولاً حدود 3 تا 5 میلی‌متر بریده می‌شود.
تمیز کردن و حذف بافت‌های عفونی
پس از حذف نوک ریشه، بافت‌های عفونی اطراف ریشه نیز برداشته می‌شوند. گاهی اوقات، کیست‌های کوچک یا ضایعات عفونی نیز در این مرحله تخلیه می‌شوند.
مهر و موم کردن انتهای ریشه (Retrograde Filling)
پس از حذف نوک ریشه، انتهای باز ریشه با استفاده از مواد مخصوص (معمولاً مواد رزینی یا مواد بیوسازگار) مهر و موم می‌شود تا از ورود مجدد باکتری‌ها و عفونت جلوگیری شود.
بخیه زدن لثه
پس از اتمام جراحی، لثه دوباره به جای خود بازگردانده شده و با استفاده از بخیه بسته می‌شود. بخیه‌ها ممکن است خودبه‌خود جذب شوند یا پس از چند روز توسط دندانپزشک برداشته شوند.
دوران بهبودی پس از آپیکواکتومی
پس از جراحی، بیمار معمولاً مقداری درد، تورم و ناراحتی را در ناحیه جراحی تجربه می‌کند که معمولاً با داروهای مسکن و ضدالتهاب قابل کنترل است.
استفاده از کمپرس یخ در ناحیه جراحی می‌تواند به کاهش تورم و ناراحتی کمک کند.
بیمار باید از مصرف غذاهای سفت و جویدن در ناحیه جراحی خودداری کند و تا چند روز از غذاهای نرم استفاده نماید.
رعایت بهداشت دهان و دندان مهم است، اما باید از مسواک زدن مستقیم ناحیه جراحی تا زمان بهبود کامل خودداری شود.
دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده می‌توانند به جلوگیری از عفونت کمک کنند.
مزایا و معایب آپیکواکتومی
مزایا:
حفظ دندان: آپیکواکتومی یکی از آخرین گزینه‌ها برای نجات دندانی است که ممکن است در صورت عدم درمان، نیاز به کشیدن داشته باشد.
کاهش عفونت: این جراحی به حذف عفونت‌های مزمن در نوک ریشه کمک کرده و از پیشرفت آن به ساختارهای دیگر جلوگیری می‌کند.
جلوگیری از نیاز به کشیدن دندان و ایمپلنت: اگر آپیکواکتومی موفق باشد، نیازی به کشیدن دندان و جایگزینی با ایمپلنت دندان نخواهد بود.
معایب و خطرات احتمالی:
عفونت مجدد: هرچند این جراحی عفونت را هدف قرار می‌دهد، اما همیشه احتمال عود عفونت وجود دارد.
آسیب به ساختارهای اطراف: در برخی موارد، مخصوصاً در نزدیکی اعصاب یا سینوس‌های فکی، خطر آسیب به ساختارهای حساس وجود دارد.
احتمال شکست جراحی: اگر عفونت بسیار پیشرفته باشد یا کانال‌های ریشه غیرقابل دسترسی باشند، جراحی ممکن است نتواند موفقیت کامل داشته باشد.
جراحی لثه (پریودنتال)
جراحی لثه (پریودنتال) یکی از روش‌های جراحی دندانپزشکی است که برای درمان بیماری‌های لثه و مشکلات مربوط به بافت‌های حمایت‌کننده دندان (مانند استخوان و لیگامنت پریودنتال) انجام می‌شود. این جراحی با هدف اصلاح و بهبود سلامت لثه، پیشگیری از پیشرفت بیماری‌های لثه‌ای، و حتی حفظ دندان‌ها در مواردی که بیماری به سطح پیشرفته رسیده است، صورت می‌گیرد.
دلایل انجام جراحی لثه
جراحی لثه معمولاً زمانی توصیه می‌شود که درمان‌های غیرجراحی مانند **جرم‌گیری و روت پلنینگ** نتواند مشکلات لثه را به طور کامل حل کند. این مشکلات ممکن است شامل:
بیماری پریودنتال پیشرفته (پریودنتیت): التهاب شدید لثه که به تخریب استخوان فک و بافت‌های حمایتی دندان منجر می‌شود.
تشکیل پاکت‌های عمیق لثه‌ای: پاکت‌های عمیق بین دندان و لثه که به سختی با مسواک یا نخ دندان تمیز می‌شوند و محل تجمع باکتری‌ها و پلاک‌های دندانی هستند.
فرسایش استخوان: از دست دادن بافت استخوانی اطراف دندان‌ها که ممکن است باعث لق شدن یا افتادن دندان‌ها شود.
درد لثه: لثه‌های ملتهب، خونریزی‌کننده، یا دچار عفونت که باعث ناراحتی در بیمار می‌شود.
زیبایی لثه: گاهی جراحی لثه به دلایل زیبایی برای اصلاح لثه‌های تحلیل‌رفته یا بیش از حد رشد کرده انجام می‌شود.
پیوند استخوان (Bone Graft)
پیوند استخوان (Bone Graft) یکی از روش‌های جراحی است که برای بازسازی و تقویت استخوان فک استفاده می‌شود. این روش در مواردی که استخوان فک به دلایل مختلفی همچون تحلیل استخوان ناشی از بیماری‌های پریودنتال (لثه)، عفونت‌های شدید، یا از دست دادن دندان دچار تخریب شده است، انجام می‌شود. پیوند استخوان نه تنها به بازسازی استخوان‌های از دست رفته کمک می‌کند، بلکه بستر مناسبی را برای جراحی‌های بعدی، مانند ایمپلنت دندان، فراهم می‌نماید.
چرا پیوند استخوان انجام می‌شود؟
از دست دادن استخوان ناشی از بیماری پریودنتال: بیماری‌های لثه‌ای مانند پریودنتیت می‌توانند باعث تخریب تدریجی استخوان فک شوند که به لق شدن و افتادن دندان‌ها منجر می‌شود.
ایمپلنت دندان: برای انجام ایمپلنت، وجود استخوان کافی در ناحیه فک ضروری است. در مواردی که استخوان کافی وجود ندارد، پیوند استخوان به بازسازی و تقویت استخوان کمک می‌کند.
تروما یا آسیب: آسیب‌های فیزیکی به فک مانند تصادف یا شکستگی ممکن است باعث از دست رفتن بافت استخوانی شود که نیاز به پیوند دارد.
پس از کشیدن دندان: پس از از دست دادن یا کشیدن دندان، استخوان فک به تدریج تحلیل می‌رود. پیوند استخوان می‌تواند از این تحلیل جلوگیری کرده و ساختار استخوان را حفظ کند.
جراحی سینوس لیفت
جراحی سینوس لیفت یا لیفت سینوس یکی از روش‌های جراحی در دندانپزشکی است که به منظور آماده‌سازی فک بالا برای کاشت ایمپلنت دندان انجام می‌شود. این جراحی مخصوصاً زمانی مورد نیاز است که استخوان فک بالا (در قسمت مولرها و پرمولرها) به اندازه کافی برای کاشت ایمپلنت موجود نباشد و نیاز به تقویت داشته باشد.
هدف از جراحی سینوس لیفت
فک بالا به دلیل نزدیکی به سینوس‌های ماگزیلاری ممکن است دچار کاهش ارتفاع استخوانی شود. دلایل این کاهش استخوانی عبارتند از:
تحلیل استخوان: پس از کشیدن دندان، استخوان فک به تدریج تحلیل می‌رود و ممکن است به حدی نازک شود که امکان کاشت ایمپلنت وجود نداشته باشد.
سینوس‌های بزرگ: در برخی افراد، سینوس‌های ماگزیلاری بزرگ و پایین‌تر از حد معمول هستند، که باعث کاهش حجم استخوان در فک بالا می‌شود.
از دست دادن دندان به مدت طولانی: وقتی دندان‌ها برای مدت طولانی از دست می‌روند، استخوان فک بالا به طور طبیعی کاهش می‌یابد.
در جراحی سینوس لیفت، هدف بالا بردن کف سینوس ماگزیلاری و افزودن استخوان به این ناحیه است تا ارتفاع استخوان برای کاشت ایمپلنت به اندازه کافی باشد.
جراحی کیست‌ها و تومورها
جراحی کیست‌ها و تومورها در دهان و فک از مهم‌ترین روش‌های درمانی در دندانپزشکی و جراحی فک و صورت است. این جراحی‌ها با هدف حذف ضایعات و ناهنجاری‌های غیرطبیعی انجام می‌شود که می‌توانند در بافت نرم یا سخت دهان، فک و سایر نواحی مرتبط ایجاد شوند. کیست‌ها و تومورها ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند، و شناسایی نوع و درجه آنها برای تعیین بهترین روش درمانی حیاتی است.
جراحی لثه (پریودنتال)
جراحی لثه (پریودنتال) یکی از روش‌های جراحی دندانپزشکی است که برای درمان بیماری‌های لثه و مشکلات مربوط به بافت‌های حمایت‌کننده دندان (مانند استخوان و لیگامنت پریودنتال) انجام می‌شود. این جراحی با هدف اصلاح و بهبود سلامت لثه، پیشگیری از پیشرفت بیماری‌های لثه‌ای، و حتی حفظ دندان‌ها در مواردی که بیماری به سطح پیشرفته رسیده است، صورت می‌گیرد.
دلایل انجام جراحی لثه
جراحی لثه معمولاً زمانی توصیه می‌شود که درمان‌های غیرجراحی مانند جرم‌گیری و روت پلنینگ نتواند مشکلات لثه را به طور کامل حل کند. این مشکلات ممکن است شامل:
بیماری پریودنتال پیشرفته (پریودنتیت): التهاب شدید لثه که به تخریب استخوان فک و بافت‌های حمایتی دندان منجر می‌شود.
تشکیل پاکت‌های عمیق لثه‌ای: پاکت‌های عمیق بین دندان و لثه که به سختی با مسواک یا نخ دندان تمیز می‌شوند و محل تجمع باکتری‌ها و پلاک‌های دندانی هستند.
فرسایش استخوان: از دست دادن بافت استخوانی اطراف دندان‌ها که ممکن است باعث لق شدن یا افتادن دندان‌ها شود.
درد لثه: لثه‌های ملتهب، خونریزی‌کننده، یا دچار عفونت که باعث ناراحتی در بیمار می‌شود.
زیبایی لثه: گاهی جراحی لثه به دلایل زیبایی برای اصلاح لثه‌های تحلیل‌رفته یا بیش از حد رشد کرده انجام می‌شود.
جراحی فک (ارتوگناتیک)
جراحی فک (ارتوگناتیک) یک روش جراحی برای اصلاح ناهنجاری‌ها و مشکلات ساختاری فک است که معمولاً با هدف بهبود عملکرد جویدن، گفتار، و ظاهر صورت انجام می‌شود. این جراحی برای بیمارانی که فک بالا یا پایین آنها به درستی رشد نکرده و با مشکلاتی مانند ناهماهنگی دندان‌ها، مشکلات تنفسی یا ناهنجاری‌های ظاهری مواجه هستند، توصیه می‌شود. جراحی ارتوگناتیک اغلب با درمان ارتودنسی ترکیب می‌شود تا نتایج بهتری در تراز دندان‌ها و فک‌ها حاصل شود.
دلایل انجام جراحی فک (ارتوگناتیک)
این جراحی ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله:
ناهماهنگی فک بالا و پایین: فک‌ها ممکن است به دلیل رشد نادرست یا مشکلات مادرزادی به درستی روی هم قرار نگیرند.
مال اکلوژن (مشکلات بستن دندان‌ها): مشکلاتی مانند جلو بودن بیش از حد فک پایین (اوربایت) یا عقب‌ماندگی فک پایین (آندربایت).
مشکلات گفتاری و بلعیدن: ناهماهنگی فک می‌تواند در صحبت کردن و بلعیدن اختلال ایجاد کند.
آپنه انسدادی خواب: مشکلات فکی می‌توانند باعث مسدود شدن مسیر تنفسی در هنگام خواب شوند که این وضعیت به عنوان آپنه خواب شناخته می‌شود.
تغییرات ظاهری: ناهنجاری‌های فک ممکن است باعث نامتقارنی صورت و مشکلات زیبایی شود.
درد فک و مشکلات TMJ (مفصل گیجگاهی فکی): بیمارانی که دچار درد شدید و مزمن در ناحیه مفصل فکی هستند، ممکن است با جراحی فک بهبود پیدا کنند.
در نهایت، روش‌های جراحی دهان و دندان از جمله جراحی‌های رایج در حوزه پزشکی دندانپزشکی به شمار می‌آیند که هر یک بسته به نوع مشکل بیمار، متفاوت و تخصصی هستند. از کشیدن دندان‌های نهفته و جراحی‌های زیبایی فک تا ایمپلنت‌های دندانی و جراحی‌های لثه، هر روش به دقت و تجربه‌ی بالایی نیاز دارد. هدف اصلی از این جراحی‌ها، بهبود وضعیت سلامت دهان و دندان، اصلاح ساختارهای آسیب‌دیده و به دست آوردن ظاهر و عملکرد بهتر برای بیمار است. آشنایی با این روش‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین تصمیم‌گیری‌ها را برای درمان مناسب بیماران خود داشته باشند.
