ترمیم دندان یکی از مهم‌ترین فرآیندهای دندانپزشکی است که به منظور بازگرداندن عملکرد و زیبایی دندان‌های آسیب‌دیده یا خراب‌شده انجام می‌شود. این فرآیند می‌تواند شامل پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی، ترمیم شکستگی‌ها و یا اصلاح شکل و رنگ دندان‌ها باشد.

با توجه به اهمیت سلامت دهان و دندان در کیفیت زندگی و تأثیر آن بر اعتماد به نفس فرد، ترمیم دندان نه تنها به بهبود عملکرد جویدن کمک می‌کند، بلکه نقش بسزایی در حفظ زیبایی لبخند نیز دارد. در نتیجه در ادامه روش های ترمیم دندان معرفی شده‌اند و هر کدام از این روش‌ها جداگانه مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

روش های ترمیم دندان

ترمیم با آمالگام (Amalgam Restoration)

استفاده از آمالگام برای ترمیم دندان سابقه‌ای طولانی دارد. آمالگام دندانی اولین بار در چین در حدود سال 600 میلادی استفاده شد، اما اولین استفاده مستند آن در اروپای قرن نوزدهم بود. در سال 1816، آمالگام به‌عنوان ماده‌ای برای پر کردن دندان در فرانسه معرفی شد. بعدها در سال 1833، دو برادر فرانسوی به نام‌های کروداچ برادرز (Crawcour Brothers) آمالگام را به ایالات متحده آمریکا معرفی کردند که این موضوع به تدریج باعث افزایش استفاده از این ماده در دندانپزشکی شد.

با گذشت زمان و بهبود فناوری‌های دندانپزشکی، فرمولاسیون‌های آمالگام بهبود یافتند و این ماده به عنوان یک روش مطمئن و مقاوم در ترمیم دندان‌ها به‌کار گرفته شد. با وجود معرفی مواد ترمیمی جدیدتر مانند کامپوزیت‌ها، آمالگام همچنان به‌عنوان یکی از پرکاربردترین مواد برای ترمیم دندان‌های عقبی در بسیاری از کشورها استفاده می‌شود.

ترمیم دندان با آمالگام یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین روش‌های پر کردن دندان‌های پوسیده است. در این روش، آمالگام دندانی که ترکیبی از چندین فلز شامل جیوه، نقره، قلع و مس است، به عنوان ماده‌ای مقاوم برای پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی دندان استفاده می‌شود. این ترکیب پس از مخلوط شدن به حالت خمیری در می‌آید و به حفره دندان وارد شده، پس از فشرده شدن سفت می‌شود و در نهایت به شکل نهایی و عملکرد دندان کمک می‌کند.

 

مراحل ترمیم دندان با آمالگام:

آماده‌سازی حفره دندان: ابتدا دندانپزشک پوسیدگی‌های دندان را با استفاده از دریل و ابزارهای مختلف تمیز کرده و حفره‌ای برای جای‌گذاری آمالگام آماده می‌کند.

قرار دادن آمالگام: آمالگام به صورت خمیری به داخل حفره دندان وارد شده و با ابزارهای دندانپزشکی فشرده می‌شود تا به شکل دلخواه درآید.

سفت شدن آمالگام: آمالگام به مرور زمان (چند ساعت تا یک روز) سفت می‌شود و یک ترمیم محکم و مقاوم به فشار ایجاد می‌کند.

پالیش نهایی: پس از چند روز ممکن است دندانپزشک، سطح ترمیم را صیقل داده تا صاف و یکدست شود و از هر گونه تیز یا زبری که می‌تواند به بافت‌های دهانی آسیب برساند جلوگیری کند.

مزایای آمالگام

دوام و مقاومت بالا: آمالگام در برابر فشارهای شدید ناشی از جویدن مقاوم است و به همین دلیل برای دندان‌های عقبی (مولرها) که تحت فشار زیادی قرار دارند، مناسب است.

هزینه کمتر: نسبت به سایر روش‌های ترمیم مانند کامپوزیت و اینله، هزینه آمالگام معمولاً کمتر است.

معایب آمالگام

ظاهر غیرطبیعی: به دلیل رنگ فلزی آن، از نظر زیبایی برای دندان‌های جلویی و مناطقی که قابل مشاهده هستند مناسب نیست.

حساسیت به دما: دندان‌های ترمیم‌شده با آمالگام ممکن است به تغییرات دما (سرد و گرم) حساس باشند.

نگرانی‌های مربوط به جیوه: با وجود اینکه جیوه موجود در آمالگام به صورت ایمن در ترکیب با سایر فلزات قرار دارد، برخی افراد نگران اثرات سلامتی آن هستند.

ترمیم با کامپوزیت (Composite Restoration)

کامپوزیت دندان به عنوان یک ماده ترمیمی زیبایی از اوایل دهه 1960 وارد عرصه دندانپزشکی شد. این تکنولوژی در ابتدا به عنوان جایگزینی برای آمالگام معرفی شد تا نیاز به ترمیم‌های همرنگ دندان، خصوصاً در دندان‌های جلویی، برآورده شود.

اولین کامپوزیت‌های دندانی از مواد پلاستیکی همراه با ذراتی از شیشه ساخته شدند، اما با گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی، فرمولاسیون کامپوزیت‌ها بهبود یافت تا مقاومت بیشتر، تطابق بهتر با رنگ دندان‌های طبیعی و ماندگاری طولانی‌تر فراهم شود. امروز، کامپوزیت‌ها به دلیل مزایای زیبایی‌شناسی و تطبیق‌پذیری بالا یکی از محبوب‌ترین مواد ترمیمی در دندانپزشکی به شمار می‌روند.

یکی دیگر از روش های ترمیم دندان ترمیم با کامپوزیت است که یک روش رایج برای بازسازی ظاهر و عملکرد دندان‌های آسیب‌دیده، شکسته یا پوسیده است. این روش به دلیل ظاهر طبیعی و تطابق رنگی بالا، به‌ویژه در دندان‌های جلویی و قسمت‌هایی که در معرض دید قرار دارند، بسیار محبوب است.

 

مراحل ترمیم با کامپوزیت

آماده‌سازی دندان: ابتدا دندانپزشک پوسیدگی‌های دندان را با ابزارهای دندانپزشکی مانند دریل برداشته و سطح دندان را تمیز و آماده می‌کند. در برخی موارد نیازی به برداشتن بافت سالم دندان نیست، زیرا کامپوزیت به طور مستقیم به سطح دندان می‌چسبد.

اچینگ (Etching): برای ایجاد چسبندگی مناسب، سطح دندان با اسید اچینگ آماده می‌شود. این مرحله باعث می‌شود سطح دندان به‌طور میکروسکوپی ناهموار شود و کامپوزیت به آن بچسبد. اسید اچ معمولاً حدود 15 تا 30 ثانیه روی سطح دندان باقی می‌ماند.

استفاده از باندینگ (Bonding Agent): پس از اچینگ، ماده‌ای به نام باندینگ یا عامل چسبنده روی سطح دندان اعمال می‌شود تا چسبندگی بین دندان و کامپوزیت تقویت شود.

قرار دادن کامپوزیت: کامپوزیت که به صورت خمیری است، به دقت در حفره یا قسمت آسیب‌دیده دندان اعمال می‌شود. سپس با ابزارهای دندانپزشکی شکل داده می‌شود تا به ظاهر دلخواه و طبیعی برسد.

سخت شدن کامپوزیت: برای سفت شدن کامپوزیت، از نور مخصوص (نور آبی LED یا لیزر) استفاده می‌شود. این نور باعث می‌شود ماده کامپوزیت در مدت زمان کوتاهی سفت شود. هر لایه کامپوزیت باید به صورت جداگانه سخت شود.

پالیش و صیقل دادن: پس از سخت شدن کامپوزیت، دندانپزشک سطح آن را پالیش کرده و صاف می‌کند تا به یک سطح براق و طبیعی دست یابد. این مرحله باعث می‌شود ترمیم با بقیه دندان‌ها تطابق بیشتری داشته باشد.

مزایای ترمیم با کامپوزیت:

ظاهر طبیعی: کامپوزیت به خوبی با رنگ دندان‌های طبیعی مطابقت دارد، بنابراین برای دندان‌های جلویی بسیار مناسب است.

روش غیرتهاجمی: در بیشتر موارد، نیازی به برداشتن بخش زیادی از دندان سالم نیست و کامپوزیت به‌طور مستقیم به دندان می‌چسبد.

زمان کوتاه درمان: بیشتر ترمیم‌های کامپوزیت در یک جلسه انجام می‌شود.

معایب ترمیم با کامپوزیت

دوام کمتر نسبت به آمالگام: اگرچه کامپوزیت‌ها به مرور زمان بهبود یافته‌اند، اما همچنان نسبت به آمالگام کمتر مقاوم هستند و ممکن است زودتر نیاز به تعویض داشته باشند.

حساسیت: برخی افراد ممکن است بعد از ترمیم با کامپوزیت به تغییرات دما حساسیت پیدا کنند.

هزینه: کامپوزیت معمولاً هزینه بالاتری نسبت به آمالگام دارد، اما هزینه آن کمتر از روش‌هایی مانند اینله و روکش است.

کاربردهای کامپوزیت دندان:

ترمیم پوسیدگی‌های کوچک و متوسط: کامپوزیت برای پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی دندان‌های جلو و عقب کاربرد دارد.

ترمیم دندان‌های شکسته یا ترک‌خورده: این ماده می‌تواند به اصلاح ظاهر دندان‌هایی که دچار شکستگی شده‌اند کمک کند.

باندینگ دندان: برای اصلاح ناصافی‌ها، فاصله بین دندان‌ها، یا تغییر رنگ‌های دائمی دندان استفاده می‌شود.

ونیر کامپوزیتی: به عنوان یک گزینه اقتصادی‌تر برای پوشش کامل سطح دندان به منظور بهبود ظاهر و زیبایی استفاده می‌شود.

ترمیم با اینله و آنله (Inlay/Onlay)

ترمیم دندان با اینله و آنله، یکی از روش‌های غیرمستقیم ترمیم دندان‌هاست که برای دندان‌های به شدت آسیب‌دیده یا پوسیده به کار می‌رود. این روش‌ها به‌ویژه زمانی استفاده می‌شوند که آسیب دندان به حدی گسترده است که با پرکردن ساده قابل ترمیم نبوده، اما همچنان نیازی به روکش کامل نیست.

اینله و آنله، قطعاتی از جنس مواد مقاومی مانند سرامیک، کامپوزیت یا طلا هستند که به شکل سفارشی در لابراتوار ساخته می‌شوند و به‌طور دائم به دندان چسبانده می‌شوند. این روش به دلیل مقاومت بالا و ظاهر طبیعی خود، انتخابی مناسب برای دندان‌هایی است که تحت فشارهای شدید جویدن قرار دارند.

اینله و آنله نوعی ترمیم غیرمستقیم هستند، به این معنی که برخلاف پرکردگی‌های معمول که مستقیماً در دهان شکل داده می‌شوند، این نوع ترمیم ابتدا از دندان قالب‌گیری شده و سپس در لابراتوار ساخته می‌شود. پس از ساخت، در جلسه بعدی به دندان متصل می‌شود. تفاوت بین این دو نوع ترمیم به اندازه و محل قرارگیری آن‌ها بستگی دارد:

اینله (Inlay):

اینله قطعه‌ای است که در داخل کاسپ‌های (قله‌های) دندان قرار می‌گیرد. معمولاً برای ترمیم حفره‌های کوچک تا متوسط در دندان‌های عقبی (آسیاب) استفاده می‌شود.

آنله (Onlay):

آنله ترمیمی است که نه تنها بخش داخلی دندان بلکه یک یا چند کاسپ را نیز پوشش می‌دهد. آنله زمانی استفاده می‌شود که آسیب به دندان گسترده‌تر باشد اما نیازی به روکش کامل نباشد.

مراحل ترمیم با اینله و آنله

بررسی و آماده‌سازی دندان: ابتدا دندانپزشک دندان را بررسی کرده و پوسیدگی یا آسیب‌های موجود را برطرف می‌کند. دندان تمیز شده و حفره‌ای که قرار است اینله یا آنله در آن قرار بگیرد، آماده می‌شود.

قالب‌گیری: پس از آماده‌سازی دندان، از آن قالب‌گیری می‌شود. این قالب به لابراتوار دندانپزشکی فرستاده می‌شود تا اینله یا آنله مناسب دندان بیمار ساخته شود.

قرار دادن ترمیم موقت: از آنجا که ساخت اینله و آنله چند روز زمان می‌برد، تا زمان آماده شدن ترمیم دائمی، یک پرکردگی موقت در دندان قرار داده می‌شود.

ساخت اینله/آنله: در لابراتوار، اینله یا آنله از موادی مانند سرامیک، کامپوزیت یا طلا ساخته می‌شود. مواد سرامیکی به دلیل شباهت رنگ به دندان‌های طبیعی، از محبوبیت بیشتری برخوردارند.

قرار دادن اینله/آنله: پس از آماده شدن ترمیم، بیمار به مطب دندانپزشکی بازمی‌گردد و دندانپزشک، اینله یا آنله را در جای خود قرار می‌دهد. ترمیم به وسیله چسب‌های دندانی قوی به دندان متصل می‌شود و پس از آن، تنظیمات لازم برای اطمینان از تناسب و عملکرد مناسب آن انجام می‌شود.

پالیش و صیقل دادن: در نهایت، سطح اینله یا آنله صیقل داده می‌شود تا با بقیه دندان‌ها هماهنگی پیدا کند و عملکرد و ظاهر دندان به حالت طبیعی بازگردد.

مزایای اینله و آنله:

دوام و مقاومت بالا: اینله و آنله از موادی ساخته می‌شوند که بسیار مقاوم به فشارهای جویدن هستند و طول عمر بالایی دارند.

حفظ ساختار دندان: برخلاف روکش‌ها، در این روش نیازی به تراشیدن بخش زیادی از دندان نیست و ساختار سالم دندان بیشتر حفظ می‌شود.

ظاهر طبیعی: اینله و آنله‌های سرامیکی یا کامپوزیتی به خوبی با رنگ دندان‌های طبیعی مطابقت دارند و پس از نصب، ظاهر دندان به حالت طبیعی بازمی‌گردد.

سازگاری با بافت لثه: این ترمیم‌ها معمولاً با لثه و بافت دهانی سازگاری بالایی دارند و احتمال تحریک یا التهاب کمتری ایجاد می‌کنند.

معایب اینله و آنله:

هزینه بالا: اینله و آنله‌ها به دلیل مراحل ساخت پیچیده و مواد باکیفیتی که برای آن‌ها استفاده می‌شود، معمولاً هزینه بیشتری نسبت به پرکردگی‌های مستقیم دارند.

زمان‌بر بودن: این نوع ترمیم‌ها نیاز به دو جلسه درمان دارند (یک جلسه برای قالب‌گیری و یک جلسه برای نصب)، بنابراین ممکن است زمان بیشتری نسبت به ترمیم‌های مستقیم نیاز داشته باشد.

نیاز به مراقبت بیشتر: مانند سایر ترمیم‌های دندانی، اینله و آنله نیز نیاز به مراقبت‌های منظم دارند تا به مدت طولانی دوام داشته باشند.

ترمیم با روکش دندان (Dental Crown Restoration)

روکش دندان یکی از روش های ترمیم دندان ها و مخصوص دندان هایی است که به شدت آسیب دیده‌اند و نمی‌توان آن‌ها را با روش‌های ساده‌تر مانند پر کردن، اینله یا آنله ترمیم کرد.

در این روش، یک پوشش یا “کلاهک” به نام روکش روی دندان آسیب‌دیده قرار می‌گیرد تا آن را تقویت کرده و از آن در برابر آسیب‌های بیشتر محافظت کند. روکش دندان علاوه بر بازگرداندن عملکرد طبیعی دندان، از لحاظ زیبایی نیز به بهبود ظاهر دندان کمک می‌کند.

انواع روکش دندان:

روکش‌های فلزی: از آلیاژهای فلزی مقاوم مانند طلا یا نیکل ساخته می‌شوند. این نوع روکش‌ها دوام بسیار بالایی دارند و مناسب دندان‌های عقبی هستند که تحت فشار زیاد قرار می‌گیرند.

روکش‌های سرامیکی یا پورسلنی: از مواد سرامیکی ساخته می‌شوند و از نظر ظاهری شبیه به دندان طبیعی هستند. این روکش‌ها به دلیل زیبایی‌شان بیشتر برای دندان‌های جلویی استفاده می‌شوند.

روکش‌های فلز-سرامیک (PFM): این نوع روکش‌ها ترکیبی از فلز و سرامیک هستند؛ به این صورت که لایه داخلی از فلز است و لایه خارجی از سرامیک. آن‌ها دوام و زیبایی را با هم ترکیب می‌کنند.

روکش‌های کامپوزیتی: این نوع روکش‌ها از مواد رزینی ساخته می‌شوند و معمولاً برای ترمیم‌های موقتی یا جایگزین اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مراحل ترمیم با روکش دندان:

آماده‌سازی دندان: ابتدا دندانپزشک بخش آسیب‌دیده یا پوسیده دندان را برداشته و دندان را برای پذیرش روکش آماده می‌کند. معمولاً بخشی از مینای دندان تراشیده می‌شود تا فضایی برای قرار گرفتن روکش ایجاد شود.

قالب‌گیری: پس از آماده‌سازی دندان، از آن قالب‌گیری می‌شود. این قالب به لابراتوار دندانپزشکی ارسال می‌شود تا روکش سفارشی برای بیمار ساخته شود. در این مرحله، دندانپزشک ممکن است یک روکش موقت برای محافظت از دندان قرار دهد.

ساخت روکش: در لابراتوار، روکش دندان بر اساس قالب تهیه شده از جنس مواد انتخابی (فلز، سرامیک و …) ساخته می‌شود. این مرحله ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد.

نصب روکش: پس از آماده شدن روکش، بیمار به مطب دندانپزشک بازمی‌گردد و دندانپزشک روکش را روی دندان نصب می‌کند. روکش به وسیله چسب‌های دندانی قوی به دندان متصل می‌شود و پس از تنظیمات نهایی، روکش کاملاً روی دندان قرار می‌گیرد.

مزایای ترمیم با روکش

محافظت کامل از دندان: روکش دندان از کل ساختار دندان محافظت می‌کند و از شکستن یا پوسیدگی بیشتر جلوگیری می‌کند.

بازگرداندن عملکرد دندان: روکش می‌تواند جویدن و گاز زدن طبیعی دندان را بازگرداند.

بهبود زیبایی: به‌ویژه در روکش‌های سرامیکی و فلز-سرامیک، ظاهر دندان به حالت طبیعی و زیبا بازمی‌گردد.

دوام بالا: روکش‌ها، به‌ویژه روکش‌های فلزی و فلز-سرامیک، دوام بسیار بالایی دارند و می‌توانند تا چندین سال دوام داشته باشند.

معایب ترمیم با روکش

هزینه: روکش‌ها معمولاً هزینه بیشتری نسبت به پرکردگی‌های معمولی دارند، به‌خصوص اگر از مواد سرامیکی یا پورسلنی استفاده شود.

فرایند تهاجمی‌تر: برای قرار دادن روکش، نیاز است که بخش بیشتری از دندان تراشیده شود.

حساسیت: برخی افراد ممکن است پس از نصب روکش به دماهای سرد و گرم حساسیت نشان دهند.

موارد استفاده از روکش دندان:

ترمیم دندان‌های پوسیده یا شکسته: زمانی که دندان به حدی آسیب دیده است که پر کردن یا ترمیم‌های دیگر کافی نیست.

پس از درمان ریشه (عصب‌کشی): دندان‌های عصب‌کشی‌شده معمولاً ضعیف می‌شوند و نیاز به محافظت بیشتری دارند.

برای بازسازی دندان‌های ساییده یا ترک‌خورده: دندان‌هایی که به دلیل فشار جویدن یا دندان‌قروچه ترک خورده‌اند یا ساییده شده‌اند.

بهبود ظاهر دندان: برای دندان‌هایی که تغییر رنگ داده‌اند یا شکل غیرطبیعی دارند، روکش‌ها می‌توانند ظاهر زیبا و طبیعی را بازگردانند.

جایگزینی دندان از دست رفته: روکش‌ها برای تکمیل ایمپلنت‌های دندانی یا در کنار بریج‌های دندانی استفاده می‌شوند.

ترمیم دندان با ونیر

ونیر دندان، یکی از محبوب‌ترین روش‌های ترمیم و زیبایی دندان است که به بهبود ظاهر دندان‌های آسیب‌دیده، بدشکل، یا تغییر رنگ‌داده کمک می‌کند. این روش عمدتاً به‌منظور دستیابی به دندان‌های زیبا و همرنگ طبیعی و همچنین تصحیح مشکلات زیبایی به کار می‌رود.

ونیرهای دندانی در دو نوع کامپوزیتی و سرامیکی ارائه می‌شوند و به دلیل نتایج زیبایی و طولانی‌مدت، یکی از بهترین گزینه‌ها برای اصلاح لبخند و دستیابی به لبخند هالیوودی محسوب می‌شوند.

ونیرها پوشش‌های نازک و سفارشی ساخته‌شده‌ای هستند که روی سطح جلویی دندان قرار می‌گیرند. این روش برای اصلاح مشکلات زیبایی مانند تغییر رنگ، ترک‌خوردگی، شکستگی، یا ناصافی دندان‌ها کاربرد دارد. هدف از نصب ونیرها این است که ظاهر طبیعی و جذاب دندان‌ها را بازسازی کنند.

انواع ونیر دندان

1- ونیرهای سرامیکی (Porcelain Veneers)

ونیرهای سرامیکی از جنس چینی یا پورسلن ساخته شده و به دلیل شباهت بالا به دندان‌های طبیعی و دوام بسیار زیاد، بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرند.

2- ونیرهای کامپوزیتی (Composite Veneers):

این ونیرها از مواد رزینی (کامپوزیت) ساخته می‌شوند و معمولاً در یک جلسه در مطب دندانپزشک قرار داده می‌شوند. اگرچه هزینه کمتری دارند اما نسبت به ونیرهای سرامیکی دوام کمتری دارند.

مراحل ترمیم با ونیر دندان

مشاوره و برنامه‌ریزی: در ابتدا دندانپزشک با بیمار مشاوره می‌کند تا نیازها و انتظارات او را از نظر زیبایی و عملکرد دندان بررسی کند. سپس با توجه به شرایط دندان‌های بیمار، تصمیم گرفته می‌شود که آیا ونیر مناسب است یا خیر.

آماده‌سازی دندان: در مرحله بعد، دندانپزشک سطح جلویی دندان را آماده می‌کند. برای قرار دادن ونیر، معمولاً مقدار کمی از مینای دندان (حدود 0.3 تا 0.7 میلی‌متر) تراشیده می‌شود تا فضایی برای قرار گرفتن ونیر فراهم شود. در برخی موارد، برای ونیرهای کامپوزیتی نیازی به تراشیدن مینای دندان نیست.

قالب‌گیری: پس از آماده‌سازی دندان، دندانپزشک از دندان‌های بیمار قالب می‌گیرد. این قالب به لابراتوار ارسال می‌شود تا ونیرهای سرامیکی سفارشی ساخته شوند. در موارد استفاده از ونیرهای کامپوزیتی، این مرحله ممکن است حذف شود زیرا ونیر به‌طور مستقیم روی دندان شکل داده می‌شود.

قرار دادن ونیر موقت (در صورت نیاز): اگر ونیرهای سرامیکی در حال ساخت باشند، دندانپزشک ممکن است تا زمان آماده‌شدن ونیرهای دائمی، از یک ونیر موقت استفاده کند تا از دندان‌های آماده‌شده محافظت شود.

نصب ونیر: پس از ساخت ونیرهای دائمی، بیمار به مطب بازمی‌گردد و دندانپزشک ونیرها را روی دندان قرار می‌دهد. ابتدا ونیرها بدون چسب آزمایش می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که اندازه، رنگ و شکل آن‌ها با دندان‌های بیمار مطابقت دارد. سپس ونیر با چسب‌های مخصوص دندانی به دندان چسبانده می‌شود. در نهایت، با استفاده از نور مخصوص، چسب سخت می‌شود.

پالیش و تنظیمات نهایی: پس از نصب ونیر، دندانپزشک ممکن است برخی تنظیمات نهایی مانند پالیش و صیقل دادن سطح ونیرها را انجام دهد تا ظاهر نهایی طبیعی‌تر و جذاب‌تر باشد.

 

مزایای ترمیم با ونیر:

بهبود زیبایی: ونیرها به طور قابل توجهی ظاهر دندان‌ها را زیبا کرده و مشکلاتی مانند تغییر رنگ، شکستگی و ناصافی را اصلاح می‌کنند.

تطابق با دندان‌های طبیعی: ونیرهای سرامیکی به دلیل خاصیت نوری شبیه به مینای طبیعی دندان، بسیار طبیعی به نظر می‌رسند.

دوام بالا: ونیرهای سرامیکی مقاومت زیادی در برابر لکه‌ها و شکستگی‌ها دارند و می‌توانند تا 10 تا 15 سال دوام بیاورند.

تراشیدن کم دندان: در مقایسه با روش‌هایی مانند روکش دندان، در روش ونیر نیاز کمتری به تراشیدن مینای دندان وجود دارد.

معایب ترمیم با ونیر:

هزینه: ونیرهای سرامیکی نسبت به روش‌های دیگر ترمیم دندان هزینه بالاتری دارند.

غیرقابل بازگشت بودن: پس از تراشیدن مینای دندان، امکان برگشت به حالت طبیعی وجود ندارد.

شکنندگی: هرچند ونیرهای سرامیکی بسیار مقاوم هستند، اما در صورت وارد شدن فشار زیاد ممکن است دچار ترک‌خوردگی یا شکستگی شوند.

حساسیت: ممکن است پس از نصب ونیر، بیمار به دماهای سرد و گرم حساسیت نشان دهد.

ترمیم دندان با باندینگ (Bonding)

باندینگ دندان یکی از روش‌های کم تهاجمی، سریع، اقتصادی و مؤثر برای ترمیم و بهبود ظاهر دندان‌ها است. در این روش، از ماده رزین کامپوزیتی همرنگ دندان استفاده می‌شود تا مشکلاتی مانند ترک‌خوردگی، شکستگی، فاصله بین دندان‌ها، یا تغییر رنگ دندان‌ها را اصلاح کند. باندینگ به‌ویژه برای موارد ترمیم جزئی دندان‌های جلو و رفع مشکلات زیبایی انتخابی مناسب و رایج است.

مراحل ترمیم با باندینگ

آماده‌سازی دندان: در اکثر موارد نیازی به بی‌حسی نیست مگر اینکه باندینگ برای ترمیم بخش آسیب‌دیده بزرگتری از دندان استفاده شود. دندانپزشک سطح دندان را کمی زبر می‌کند تا ماده باندینگ به خوبی به آن بچسبد.

انتخاب رنگ مناسب: دندانپزشک رنگ رزین کامپوزیتی را بر اساس رنگ دندان‌های طبیعی بیمار انتخاب می‌کند تا نتیجه نهایی طبیعی به نظر برسد.

اعمال رزین: ماده کامپوزیت به‌صورت خمیری بر روی دندان اعمال می‌شود. سپس دندانپزشک این ماده را به شکل دلخواه درآورده و تنظیم می‌کند.

سفت کردن رزین: پس از فرم‌دهی ماده، دندانپزشک از نور مخصوصی برای سفت کردن و سخت شدن رزین استفاده می‌کند. این نور باعث پیوند محکم رزین به دندان می‌شود.

پالیش و صیقل دادن: پس از سفت شدن ماده، دندانپزشک سطح دندان را صیقل می‌دهد تا با دندان‌های طبیعی همخوانی داشته باشد و ظاهری صاف و براق پیدا کند.

مزایای باندینگ دندان

هزینه کمتر: باندینگ نسبت به سایر روش‌های ترمیمی مانند ونیر یا روکش هزینه کمتری دارد.

سرعت: معمولاً باندینگ در یک جلسه دندانپزشکی انجام می‌شود و نیازی به لابراتوار ندارد.

حداقل تراش دندان: برخلاف روش‌هایی مانند ونیر یا روکش، در باندینگ نیازی به تراشیدن قابل توجه دندان نیست.

معایب باندینگ دندان:

دوام کمتر: ماده کامپوزیتی مورد استفاده در باندینگ نسبت به سرامیک و سایر مواد ترمیمی دوام کمتری دارد و ممکن است پس از چند سال نیاز به تعویض یا ترمیم داشته باشد.

حساسیت به لکه: رزین کامپوزیتی نسبت به مواد سرامیکی حساس‌تر است و ممکن است در طول زمان تغییر رنگ دهد.

استحکام کمتر: باندینگ به اندازه روکش‌ها و ونیرها در برابر فشار مقاوم نیست و در صورت استفاده نادرست ممکن است دچار شکستگی شود.

ترمیم دندان با ایمپلنت (Dental Implant Restoration)

ایمپلنت دندان یکی از پیشرفته‌ترین و بادوام‌ترین روش‌های ترمیم دندان‌های از دست رفته است. ایمپلنت‌ها به عنوان جایگزینی برای ریشه‌های دندان عمل کرده و یک پایه قوی برای نصب روکش یا پروتزهای دندانی فراهم می‌کنند. این روش به دلیل توانایی آن در بازسازی کامل عملکرد و ظاهر دندان‌ها، به عنوان یکی از بهترین گزینه‌های درمانی برای افرادی که دندان‌های خود را از دست داده‌اند، شناخته می‌شود.

ایمپلنت‌های دندانی از پیچ‌های فلزی (معمولاً از جنس تیتانیوم) ساخته شده‌اند که به صورت جراحی در استخوان فک قرار می‌گیرند. این پیچ‌ها نقش ریشه دندان از دست رفته را ایفا می‌کنند و به عنوان یک پایه محکم برای روکش‌های دندانی، بریج‌ها یا پروتزها استفاده می‌شوند. ایمپلنت پس از قرارگیری در فک به مرور زمان با استخوان ادغام می‌شود که باعث ثبات و دوام بالای آن می‌شود.

مراحل ترمیم با ایمپلنت

مشاوره و ارزیابی: دندانپزشک یا جراح فک و صورت ابتدا بیمار را ارزیابی می‌کند تا از سلامت کلی او و امکان قرار دادن ایمپلنت در فک اطمینان حاصل کند. برای این کار، معمولاً از عکس‌های رادیوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی میزان استخوان فک استفاده می‌شود. در صورتی که بیمار به میزان کافی استخوان نداشته باشد، ممکن است جراحی‌های جانبی مانند پیوند استخوان لازم باشد.

جراحی قرار دادن ایمپلنت: پس از ارزیابی‌های اولیه و آماده‌سازی، جراح ایمپلنت را در داخل استخوان فک قرار می‌دهد. این جراحی معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. پس از قرارگیری ایمپلنت، باید چند ماه (معمولاً 3 تا 6 ماه) صبر کرد تا فرایند ادغام استخوان با ایمپلنت کامل شود.

اتصال اباتمنت (Abutment): پس از ادغام کامل ایمپلنت با استخوان، بخشی به نام **اباتمنت** به ایمپلنت متصل می‌شود. اباتمنت پایه‌ای است که روکش یا پروتز دندانی روی آن قرار می‌گیرد. این مرحله ممکن است نیاز به جراحی کوچک دیگری داشته باشد تا لثه‌ها باز شوند و به ایمپلنت دسترسی پیدا کند.

ساخت و نصب روکش: پس از آماده‌سازی اباتمنت، دندانپزشک از دندان‌های بیمار قالب‌گیری می‌کند تا روکش دندانی یا پروتز مناسب ساخته شود. این روکش به طور سفارشی و با توجه به شکل، اندازه و رنگ دندان‌های طبیعی بیمار ساخته می‌شود. پس از آماده شدن روکش، آن را بر روی اباتمنت نصب می‌کنند.

مزایای ترمیم با ایمپلنت دندان

دوام و استحکام بالا: ایمپلنت‌ها معمولاً عمر طولانی‌تری نسبت به سایر روش‌های ترمیمی دارند و با مراقبت مناسب می‌توانند یک عمر دوام داشته باشند.

عملکرد طبیعی: ایمپلنت‌ها مانند دندان‌های طبیعی عمل می‌کنند و در جویدن و صحبت کردن هیچ محدودیتی ایجاد نمی‌کنند.

حفظ استخوان فک: ایمپلنت‌ها از تحلیل رفتن استخوان فک که به دلیل از دست دادن دندان رخ می‌دهد، جلوگیری می‌کنند.

ظاهر طبیعی: روکش‌هایی که روی ایمپلنت‌ها نصب می‌شوند، کاملاً شبیه دندان‌های طبیعی هستند و باعث بهبود زیبایی لبخند می‌شوند.

ثبات و امنیت: ایمپلنت‌ها به صورت محکم به استخوان فک متصل می‌شوند و مانند پروتزهای متحرک نیاز به چسب یا لوازم نگهدارنده ندارند.

معایب ترمیم با ایمپلنت دندان

هزینه بالا: ایمپلنت‌ها معمولاً گران‌تر از سایر روش‌های ترمیمی مانند بریج یا پروتزهای متحرک هستند.

مدت زمان طولانی درمان: فرایند کاشت ایمپلنت و ادغام آن با استخوان ممکن است چندین ماه طول بکشد.

نیاز به جراحی: ایمپلنت‌گذاری یک فرایند جراحی است که ممکن است برای برخی بیماران ناراحتی یا عوارضی ایجاد کند.

نیاز به حجم کافی استخوان: در صورت تحلیل استخوان فک، ممکن است نیاز به پیوند استخوان یا روش‌های اضافی باشد که هزینه و زمان درمان را افزایش می‌دهد.

ترمیم دندان با بریج دندانی (Dental Bridge Restoration)

یکی از روش های ترمیم دندان بریج است. بریج دندانی یکی از روش‌های سنتی و مؤثر برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است. این روش برای پر کردن فضای خالی بین دندان‌ها که به علت از دست رفتن یک یا چند دندان ایجاد شده است، استفاده می‌شود. بریج دندانی به حفظ ساختار دندان‌ها و جلوگیری از تغییر جایگاه دندان‌های مجاور کمک می‌کند و ظاهر و عملکرد دندان‌های طبیعی را بازسازی می‌کند.

بریج دندانی شامل یک یا چند دندان مصنوعی (پانتیک) است که با استفاده از دندان‌های طبیعی مجاور (معمولاً با روکش یا اباتمنت) در جای خود ثابت می‌شود. بریج‌ها دندان‌های از دست رفته را جایگزین می‌کنند و به بیمار اجازه می‌دهند به طور طبیعی بجوند و صحبت کنند. این دندان‌های مصنوعی می‌توانند از مواد مختلفی مانند پرسلن، رزین یا فلز ساخته شوند.

انواع بریج دندانی

بریج سنتی (Traditional Bridge):

رایج‌ترین نوع بریج است که از دو روکش بر روی دندان‌های سالم دو طرف فضای خالی و یک یا چند دندان مصنوعی در بین آن‌ها تشکیل شده است. دندان‌های سالم مجاور به عنوان پایه برای پشتیبانی از بریج عمل می‌کنند.

بریج کانتی‌لور (Cantilever Bridge):

این نوع بریج زمانی استفاده می‌شود که فقط یک دندان مجاور در کنار فضای خالی وجود داشته باشد. بریج به یک دندان مجاور متصل می‌شود و از آن پشتیبانی می‌گیرد.

بریج مریلند (Maryland Bridge):

در این نوع، به‌جای استفاده از روکش‌ها، دندان مصنوعی با استفاده از فریم‌های فلزی یا پرسلن به پشت دندان‌های طبیعی متصل می‌شود. این روش کمتر تهاجمی است زیرا نیازی به تراشیدن زیاد دندان‌های طبیعی ندارد.

بریج ایمپلنتی (Implant-Supported Bridge):

در مواردی که دندان‌های سالم زیادی برای پشتیبانی از بریج وجود ندارد، از ایمپلنت‌های دندانی به عنوان پایه برای نصب بریج استفاده می‌شود. این نوع بریج بیشترین پایداری و استحکام را دارد.

مراحل ترمیم با بریج دندانی

مشاوره و ارزیابی: در ابتدا دندانپزشک وضعیت دهان و دندان‌های بیمار را ارزیابی می‌کند تا مطمئن شود که بریج برای او مناسب است. این ارزیابی شامل بررسی دندان‌های مجاور و لثه‌ها و همچنین بررسی عکس‌های رادیوگرافی برای اطمینان از سلامت فک است.

آماده‌سازی دندان‌ها: در این مرحله، دندان‌های سالم مجاور فضای خالی (دندان‌های پایه) آماده می‌شوند. معمولاً این دندان‌ها کمی تراشیده می‌شوند تا روکش‌ها به خوبی روی آن‌ها قرار بگیرند. این تراشیدن مینای دندان به دلیل ایجاد فضا برای نصب روکش ضروری است.

قالب‌گیری: پس از آماده‌سازی دندان‌های پایه، دندانپزشک از دندان‌ها قالب‌گیری می‌کند. این قالب به لابراتوار فرستاده می‌شود تا بریج سفارشی ساخته شود. در این مدت، ممکن است یک بریج موقت به بیمار داده شود تا از دندان‌ها و لثه‌ها محافظت کند.

ساخت و نصب بریج: پس از آماده‌شدن بریج دائمی، بیمار به مطب بازمی‌گردد و بریج به‌صورت دائمی نصب می‌شود. دندانپزشک اطمینان حاصل می‌کند که بریج به خوبی روی دندان‌ها قرار می‌گیرد و به‌طور مناسب تنظیم شده است.

تنظیمات نهایی و بررسی: در صورت نیاز، دندانپزشک تنظیمات نهایی را انجام می‌دهد تا بیمار احساس راحتی داشته باشد. در برخی موارد، تنظیمات اولیه ممکن است نیاز به بازدیدهای پیگیری داشته باشد.

مزایای ترمیم با بریج دندانی

بازگرداندن عملکرد جویدن و صحبت کردن: بریج دندانی به بیمار اجازه می‌دهد مانند قبل غذا بخورد و صحبت کند.

جلوگیری از تغییر جایگاه دندان‌های مجاور: بریج فضای خالی بین دندان‌ها را پر کرده و از حرکت دندان‌های مجاور به سمت آن جلوگیری می‌کند.

حفظ ظاهر طبیعی: بریج‌های دندانی از موادی ساخته می‌شوند که به دندان‌های طبیعی بیمار شباهت زیادی دارند و به بهبود ظاهر لبخند کمک می‌کنند.

جلوگیری از تحلیل استخوان: پر کردن فضای خالی دندان‌ها می‌تواند از تحلیل رفتن استخوان فک جلوگیری کند.

معایب ترمیم با بریج دندانی

نیاز به تراشیدن دندان‌های سالم: در روش‌های سنتی، دندان‌های سالم مجاور باید تراشیده شوند تا روکش روی آن‌ها قرار بگیرد، که ممکن است این دندان‌ها را ضعیف کند.

عمر محدود: بریج‌های دندانی معمولاً 5 تا 15 سال دوام دارند و ممکن است نیاز به تعویض یا ترمیم داشته باشند.

افزایش احتمال پوسیدگی: دندان‌های پایه که زیر روکش‌ها قرار دارند ممکن است به دلیل تجمع پلاک دچار پوسیدگی شوند.

عدم جایگزینی کامل ریشه: برخلاف ایمپلنت‌های دندانی که ریشه دندان را نیز جایگزین می‌کنند، بریج تنها تاج دندان را جایگزین می‌کند.

 

در نهایت، انتخاب روش ترمیم دندان مناسب به عوامل مختلفی از جمله میزان آسیب، نیازهای زیبایی، بودجه بیمار و مدت زمان مورد نیاز برای درمان بستگی دارد. هر یک از روش‌های ترمیمی دندان، مزایا و معایب خود را دارند و با توجه به وضعیت دندان‌های بیمار و توصیه دندانپزشک، می‌توانند نتایج متفاوتی ارائه دهند. از ترمیم‌های سریع و کم‌هزینه مانند باندینگ و کامپوزیت گرفته تا راهکارهای دائمی و پیچیده‌تر مانند ایمپلنت و بریج، همگی برای بازگرداندن عملکرد و ظاهر طبیعی دندان‌ها طراحی شده‌اند. مشاوره با یک متخصص دندانپزشکی و بررسی دقیق گزینه‌ها، بهترین مسیر را برای حفظ سلامت دهان و دندان‌ها و افزایش کیفیت زندگی انتخاب می‌کند.

 

در زیر جدول مقایسه‌ی روش های ترمیم دندان قرار داده شده است و در آن روش های ترمیم دندان از لحاظ هزینه، زمان و کاربرد با هم مقایسه شده‌اند.

روش ترمیم دندان	هزینه حدودی (تومان)	مناسب برای چه افرادی	زمان انجام
کامپوزیت	1,000,000 – 3,500,000	افرادی که دندان‌های شکسته یا پوسیده خفیف دارند و به دنبال ترمیم زیبایی هستند	یک جلسه (1 تا 2 ساعت)
آمالگام	800,000 – 2,500,000	افرادی که دندان‌های عقبی پوسیده یا خراب دارند و ظاهر ترمیم برایشان اولویت کمتری دارد	یک جلسه (30 دقیقه تا 1 ساعت)
اینله و آنله	3,000,000 – 7,000,000	افرادی که پوسیدگی شدید در تاج دندان دارند اما ساختار دندان آن‌ها هنوز قابل حفظ است	2 تا 3 جلسه (2 تا 4 هفته)
روکش دندان	4,000,000 – 10,000,000	افرادی که دندان‌هایشان به شدت آسیب دیده و نیاز به تقویت کامل دارند	2 تا 3 جلسه (2 تا 4 هفته)
ونیر	5,000,000 – 12,000,000	افرادی که به دنبال بهبود ظاهر دندان‌ها و رفع عیوب زیبایی هستند (مثل فاصله یا تغییر رنگ)	1 تا 2 جلسه (1 تا 3 هفته)
باندینگ	1,500,000 – 4,000,000	افرادی که دندان‌های شکسته، ترک‌خورده یا فاصله‌دار دارند و نیاز به ترمیم سریع و کم‌هزینه دارند	یک جلسه (30 دقیقه تا 1 ساعت)
ایمپلنت دندان	12,000,000 – 25,000,000	افرادی که یک یا چند دندان را به طور کامل از دست داده‌اند و به دنبال جایگزینی دائمی و پایدار هستند	4 تا 6 ماه (به دلیل زمان نیاز برای بهبودی و ادغام ایمپلنت با استخوان)
بریج دندانی	5,000,000 – 15,000,000	افرادی که یک یا چند دندان مجاور را از دست داده‌اند و نمی‌خواهند ایمپلنت نصب کنند	2 تا 3 جلسه (2 تا 4 هفته)
پروتز کامل	4,000,000 – 10,000,000	افرادی که تمامی دندان‌های فک بالا یا پایین خود را از دست داده‌اند و به دنبال جایگزینی کامل هستند	3 تا 5 جلسه (1 تا 2 ماه)
پروتز پارسیل	3,000,000 – 7,000,000	افرادی که چند دندان از دست داده‌اند و دندان‌های طبیعی برای حمایت از پروتز دارند	3 تا 5 جلسه (1 تا 2 ماه)