انقباض پلیمریزاسیون

انقباض پلیمریزاسیون در کامپوزیت‌های دندانی

انقباض پلیمریزاسیون در فرآیند ترمیم‌های دندانی به‌ویژه با مواد کامپوزیتی، عامل مهمی است که تأثیر زیادی بر نتایج درمان‌های بالینی دارد. کامپوزیت‌ها به دلیل ویژگی‌های زیبایی و عملکردی خود به‌طور گسترده برای ترمیم دندان‌ها استفاده می‌شوند.
انقباضی که طی فرآیند پلیمریزاسیون رخ می‌دهد، می‌تواند مشکلات مختلفی از جمله به پوسیدگی، شکستگی دندان و یا حساسیت پس از عمل ایجاد کند و بر یکپارچگی و دوام ترمیم‌ها تأثیر بگذارد. آگاهی از انقباض پلیمریزاسیون، علل آن و اثرات جانبی‌اش برای دندان‌پزشکان ضروری است تا بتوانند درمان‌هایی بادوام و قابل‌اعتماد ارائه دهند.

درک مکانیسم انقباض پلیمریزاسیون در کامپوزیت‌های دندانی

انقباض پلیمریزاسیون در کامپوزیت‌های دندانی به دلیل تبدیل شیمیایی مولکول‌های مونومر به یک شبکه پلیمری در طی فرآیند پخت کامپوزیت که به منظور پر کردن حفره ها یا ترمیم دندان ها استفاده می‌شود اتفاق می‌افتد.

این فرآیند با نورپخت آغاز می‌شود و گامی اساسی در سخت شدن ماده کامپوزیت است تا برای استفاده در ترمیم‌های دندانی مناسب باشد. این انقباض می تواند منجر به ایجاد شکاف بین ماده کامپوزیت و ساختار دندان شود که ممکن است ترمیم را به خطر بیندازد و منجر به حساسیت، پوسیدگی یا شکست دندان های پرکرده شود.

برای به حداقل رساندن اثرات انقباض در پلیمریزاسیون، مواد کامپوزیت دندانی با افزودنی هایی مانند پرکننده‌ها و آغازگرهای پلیمریزاسیون ترکیب می شوند.

شیمی انقباض پلیمریزاسیون

بیشتر کامپوزیت‌های دندانی بر پایه یک ماتریس رزینی متاکریلات هستند که عمدتاً شامل مونومرهایی است که قادر به اتصال و تشکیل پلیمرها از طریق فرآیند پلیمریزاسیون هستند. این واکنش با قرار گرفتن کامپوزیت در معرض نور پخت، معمولاً در محدوده طول موج آبی، فعال می‌شود.

زمانی که نور به کامپوزیت می‌رسد، یک فوتواینیشیاتور (آغازگر نوری) در ماتریس رزینی را فعال می‌کند و واکنشی زنجیره‌ای را آغاز می‌کند که طی آن مولکول‌های مونومر به هم متصل شده و یک شبکه پلیمری متقاطع متراکم تشکیل می‌دهند. در این فرآیند، پیوند بین مونومرهای کامپوزیتی، از پیوند ضغیف واندروالس به پیوند کووالانسی تبدیل می شود که کاهش حجم را در پی دارد و طبق گزارش ها در محدوده 2 تا 5 درصد است.

در این فرآیند، فاصله بین مونومرها کاهش یافته و باعث کاهش حجم کلی ماده می‌شود. به عبارت دیگر، در حالت پلیمر شده، ساختار فشرده‌تری نسبت به حالت مونومر آزاد دارد. کاهش حجم پس از پلیمریزاسیون منبع انقباض حجمی است که در کامپوزیت‌های سنتی بسته به فرمولاسیون و اجزای خاص ماده می‌تواند بین ۲٪ تا ۶٪ باشد.

عوامل موثر بر انقباض پلیمریزاسیون

1. ترکیب ماتریس رزینی

نوع ماتریس رزینی استفاده شده در کامپوزیت‌های دندانی تأثیر زیادی بر میزان انقباض پلیمریزاسیون دارد. کامپوزیت‌های سنتی عمدتاً بر پایه رزین‌های متاکریلات مانند Bis-GMA و TEGDMA ساخته شده‌اند که سطح انقباض بالایی دارند. میزان انقباض بسته به ساختار مونومر متفاوت است:

• کامپوزیت‌های مبتنی بر متاکریلات: مونومرهای متاکریلات مولکول‌های کوچک و فعالی هستند که طی کیورینگ به شبکه پلیمری متصل شده و منجر به کاهش حجم قابل توجهی می‌شوند. افزایش درصد TEGDMA که یک مونومر با ویسکوزیته پایین است، می‌تواند پتانسیل انقباض را افزایش دهد.
• رزین‌های مبتنی بر سیلوران: رزین‌های جدیدتری مانند سیلوران برای کاهش انقباض طراحی شده‌اند. این مونومرها از طریق پلیمریزاسیون حلقه باز انقباض کمتری نسبت به متاکریلات‌ها دارند و از این رو کاهش انقباض کمتری دارند.
• مونومرهای با انقباض کم: برخی از رزین‌های جدید با “انقباض پایین” برای کاهش انقباض پلیمریزاسیون طراحی شده‌اند و اغلب با سیستم‌های فتواکسایشی خاص ترکیب می‌شوند.

2. محتوای فیلر و اندازه ذرات

فیلرها که ذرات معدنی مانند سیلیکا، زیرکونیا و شیشه هستند، دچار پلیمریزاسیون نمی‌شوند و به کاهش انقباض کمک می‌کنند. میزان و اندازه فیلر تأثیر مستقیمی بر انقباض دارد:

 

• محتوای فیلر بالا: هرچه محتوای فیلر بالاتر باشد، میزان ماتریس رزینی که باید پلیمریزه شود، کمتر شده و به دنبال آن انقباض کلی کمتر می‌شود. کامپوزیت‌های میکروهیبرید و نانو هیبرید به دلیل داشتن فیلر بالا، مقاومت بهتری در برابر انقباض دارند.
• اندازه ذرات و توزیع آنها: ذرات فیلر اندازه‌های مختلفی دارند. ذرات کوچک‌تر مانند نانو باعث تراکم بهتر فیلر و سطح صاف‌تر می‌شوند.

 

3. روش کیورینگ

روش و شدت نور کیورینگ بر انقباض پلیمریزاسیون تأثیر می‌گذارد و می‌تواند میزان تنش ایجاد شده در کامپوزیت را تحت تأثیر قرار دهد.

روش کیور کردن نیز بر انقباض پلیمریزاسیون تأثیر می‌گذارد. نورهای با شدت بالا انرژی زیادی را در زمان کوتاه منتقل می‌کنند و این باعث واکنش سریع پلیمریزاسیون و انقباض سریع می‌شود. این انقباض ناگهانی می‌تواند تنش‌های درونی در ماده ایجاد کرده و مشکلاتی مانند ایجاد فاصله‌های مرزی و کاهش چسبندگی ایجاد کند.

برای مقابله با این مشکل، روش‌های پخت با سرعت کم‌تر یا “آغاز نرم” استفاده می‌شود که شدت نور پخت به تدریج افزایش می‌یابد و این روش به ماده زمان بیشتری برای تنظیم می‌دهد و تنش را کاهش می‌دهد. همچنین، تکنیک‌های پالس کیور یا توقف-پخت که در آنها نور پخت به صورت متناوب روشن و خاموش می‌شود، به کاهش نرخ پلیمریزاسیون و تنش‌های داخلی ناشی از انقباض سریع کمک می‌کنند.

 

• کیورینگ با شدت بالا: کیورینگ سریع و با شدت بالا باعث واکنش سریع پلیمریزاسیون و افزایش تنش انقباضی می‌شود.
• کیورینگ نرم و پالس: روش‌های کیورینگ نرم و پالس به کاهش تنش ناشی از انقباض کمک می‌کنند.
• لایه‌گذاری و کیورینگ مرحله‌ای: در این روش، کامپوزیت در لایه‌های نازک اعمال و هر لایه به طور جداگانه کیور می‌شود که می‌تواند انقباض و تنش‌ها را کاهش دهد.

 

4. فاکتور C (نسبت سطح اتصال)

فاکتور C یا فاکتور پیکربندی نسبت سطوح متصل به سطوح آزاد در ترمیم را نشان می‌دهد و بر توزیع تنش ناشی از انقباض تأثیر می‌گذارد:

• فاکتور C بالا: در حفره‌هایی با فاکتور C بالا، تعداد بیشتری از سطوح متصل وجود دارد و این امر باعث افزایش تنش داخلی و احتمال ایجاد فاصله یا ترک می‌شود.
• فاکتور C پایین: حفره‌هایی با فاکتور C پایین، دارای سطوح آزاد بیشتری هستند و کمتر در معرض تنش قرار می‌گیرند.

5. دما و رطوبت

عوامل محیطی مانند دما و رطوبت نیز می‌توانند بر انقباض پلیمریزاسیون تأثیر بگذارند:

• دما: دماهای بالاتر سرعت واکنش پلیمریزاسیون را افزایش می‌دهند که منجر به انقباض سریع‌تر می‌شود.
• رطوبت: رطوبت بیش از حد می‌تواند به واکنش پلیمریزاسیون آسیب برساند و موجب انقباض طولانی مدت شود.

6. ویسکوزیته و خصوصیات جریانی کامپوزیت

ویسکوزیته یا ضخامت کامپوزیت بر نحوه جریان آن در مراحل اولیه پلیمریزاسیون تأثیر می‌گذارد.

7. نوع و غلظت فتوآغازگر

فتوآغازگرها ترکیباتی هستند که به نور واکنش نشان می‌دهند و پلیمریزاسیون را آغاز می‌کنند. غلظت و نوع فتوآغازگر بر سرعت واکنش و میزان انقباض تأثیر دارد.

مراحل واکنش پلیمریزاسیون و تأثیر آنها بر انقباض

فرآیند پلیمریزاسیون به چند مرحله تقسیم می‌شود که هر کدام به طور متفاوتی بر انقباض تأثیر می‌گذارند:

مرحله آغازین:

با اعمال نور پخت، فوتواینیشیاتور نور  جذب شده و رادیکال‌های آزاد تولید می‌شوند که واکنش زنجیره‌ای را با گروه‌های متاکریلات در رزین را آغاز می‌کند. در این مرحله مونومرها شروع به تشکیل زنجیره‌های پلیمری کرده و حجم ماده کاهش می‌یابد.

مرحله تکثیر:

در این مرحله، مونومرها به زنجیره‌های پلیمری در حال رشد متصل می‌شوند و باعث افزایش سریع تراکم و کاهش حجم می‌شوند. بیشتر انقباض ماده در این مرحله رخ می‌دهد.

مرحله خاتمه:

در نهایت، واکنش پلیمریزاسیون کند می‌شود؛ زیرا تعداد مونومرهای موجود برای اتصال کمتر است. این مرحله ماده را تثبیت کرده و انقباض به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد، اما مونومرهای باقیمانده ممکن است باعث انقباض پس از پخت شوند.

عوارض کلینیکی انقباض پلیمریزاسیون در ترمیم‌های دندانی

انقباض پلیمریزاسیون می‌تواند به دلیل تنش‌هایی که در ماده کامپوزیت و ساختار دندان ایجاد می‌کندُ به بروز عوارض کلینیکی مختلفی منجر شود. این تنش‌ها ممکن است یکپارچگی ترمیم را به خطر بیاندازد و به مشکلاتی مانند فاصله‌های لبه‌ای، ریزنشت، حساسیت پس از درمان و پوسیدگی ثانویه منجر شود. در ادامه، این عوارض کلینیکی به طور دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرند:

ایجاد فاصله لبه‌ای و ریزنشت

یکی از نگرانی‌های اصلی در مورد انقباض پلیمریزاسیون، ایجاد فاصله‌های لبه‌ای بین ماده کامپوزیت و دیواره‌های حفره است. هنگام پلیمریزاسیون، کامپوزیت جمع می‌شود و ممکن است از ساختار دندان فاصله بگیرد و فضای میکروسکوپی در اطراف لبه‌ها ایجاد کند که اجازه ورود مایعات، باکتری‌ها و آلودگی‌ها را می‌دهد.
ریزنشت:
ریزنشت به ورود مایعات دهانی، باکتری‌ها و یون‌ها به فضای بین دندان و ترمیم اطلاق می‌شود. این وضعیت در طول زمان ممکن است باعث تغییر رنگ در لبه‌ها، افزایش ریسک پوسیدگی ثانویه و به خطر افتادن کیفیت مهر و موم ترمیم شود. ریزنشت می‌تواند به مرور اتصال بین کامپوزیت و ساختار دندان را تضعیف کند و به شکست زودهنگام ترمیم منجر شود.

تاثیرات بر موفقیت کلینیکی:

فاصله‌های لبه‌ای و ریزنشت مشکلاتی جدی هستند، زیرا مهر و موم ترمیم را مختل می‌کنند که برای محافظت از دندان در برابر پوسیدگی مجدد و حفظ پایداری ساختاری بسیار مهم است. استفاده از تکنیک‌های صحیح، مانند لایه‌بندی تدریجی و پلیمریزاسیون کنترل‌شده، می‌تواند این فاصله‌ها را کاهش داده و نتایج کلینیکی را بهبود بخشد.

ایجاد تنش در ساختار دندان

هنگام انقباض، رزین کامپوزیت تنش داخلی ایجاد می‌کند که می‌تواند به سطوح متصل به دندان منتقل شود و به مشکلات مختلفی منجر شود، به ویژه در ترمیم‌های عمیق یا گسترده.

انحراف کوسپ‌ها:

در حفره‌های بزرگتر، تنش انقباض می‌تواند باعث انحراف کوسپ‌های دندان شود و این تغییر شکل ممکن است به ترک‌ها یا شکست‌های مینای دندان منجر شود. این وضعیت به ویژه در دندان‌های خلفی که تحت نیروی جویدن بالا قرار دارند، نگران‌کننده است. در طول زمان، حتی ترک‌های کوچک نیز می‌توانند پیشرفت کنند و احتمال شکست دندان را افزایش دهند.

شکست‌ها و ترک‌ها:

تنش حاصل از انقباض پلیمریزاسیون می‌تواند منجر به شکست مینای دندان، به ویژه در لبه‌های ترمیم شود. این ترک‌ها می‌توانند ساختار دندان را تضعیف کرده و آن را در برابر شکست‌های ناشی از فشارهای عملکردی آسیب‌پذیرتر کنند.

اتصال ضعیف و کاهش طول عمر ترمیم

انقباض پلیمریزاسیون ممکن است اتصال چسبنده بین کامپوزیت و ساختار دندان را به خطر بیاندازد و به مرور زمان منجر به شکست پیوند و کاهش طول عمر ترمیم شود.

جدا شدن اتصال:

اگر تنش ناشی از انقباض از استحکام پیوند چسبنده بیشتر باشد، ممکن است کامپوزیت از دیواره‌های حفره جدا شود. این جدا شدن اغلب از لبه‌ها آغاز می‌شود و می‌تواند به مرور گسترش یابد و در نهایت به شکست ترمیم منجر شود.

کاهش طول عمر ترمیم:

هنگامی که پیوند ضعیف می‌شود، ترمیم دوام کمتری دارد و در برابر نیروهای عملکردی آسیب‌پذیرتر می‌شود، که می‌تواند باعث کاهش طول عمر ترمیم و نیاز به تعویض‌های مکرر شود.

حساسیت پس از درمان

حساسیت پس از درمان، به ویژه در مواردی که ریزنشت یا انحراف کوسپ‌ها وجود داشته باشد، از عوارض شایع انقباض پلیمریزاسیون است.

علل حساسیت:

این حساسیت ممکن است ناشی از ترکیبی از عوامل مانند فاصله‌های لبه‌ای، ریزنشت و التهاب پالپ باشد. ورود باکتری‌ها و مایعات به فاصله‌های ایجاد شده می‌تواند باعث التهاب موضعی در بافت پالپ شود و حساسیت ایجاد کند.

چالش‌های مدیریت:

مدیریت حساسیت پس از درمان می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و در موارد شدید نیاز به تنظیم یا تعویض ترمیم داشته باشد. در مواردی که حساسیت طولانی‌مدت ادامه یابد، ممکن است نیاز به درمان اندودانتیک (عصب‌کشی) باشد.

پوسیدگی ثانویه و شکست ترمیم

انقباض پلیمریزاسیون می‌تواند ریسک پوسیدگی ثانویه را افزایش دهد، که پوسیدگی‌هایی هستند که در اطراف لبه‌های یک ترمیم موجود ایجاد می‌شوند.

ورود باکتری‌ها:

همان‌طور که انقباض به ریزنشت منجر می‌شود، باکتری‌های دهان می‌توانند به فضای بین کامپوزیت و ساختار دندان نفوذ کنند و به ایجاد پوسیدگی‌های ثانویه منجر شوند. این پوسیدگی‌ها می‌توانند ساختار دندان و ترمیم را ضعیف کرده و در نهایت به شکست ترمیم منجر شوند.

نیاز به درمان‌های تهاجمی‌تر

با افزایش مشکلاتی مانند شکست، فاصله‌های لبه‌ای و پوسیدگی‌های ثانویه، ممکن است نیاز به درمان‌های تهاجمی‌تر برای حفظ سلامت و عملکرد دندان ایجاد شود.

ترمیم مجدد و آماده‌سازی بزرگتر:

هنگامی که انقباض باعث آسیب به ترمیم می‌شود، اغلب نیاز به جایگزینی آن است. در مواردی که پوسیدگی‌های ثانویه یا شکست‌ها وجود دارند، ممکن است ترمیم جدید نیاز به آماده‌سازی بزرگتری برای حذف ساختار آسیب‌دیده داشته باشد.

درمان اندودانتیک:

در موارد شدید، به ویژه هنگامی که انقباض باعث التهاب پالپ شده باشد، ممکن است درمان اندودانتیک (عصب‌کشی) لازم باشد.

عوارض زیبایی

اگرچه انقباض پلیمریزاسیون عمدتاً بر جنبه‌های عملکردی ترمیم تأثیر می‌گذارد، اما می‌تواند عوارض زیبایی نیز داشته باشد. فاصله‌های لبه‌ای می‌توانند اجازه دهند مواد رنگ‌دهنده از غذا و نوشیدنی‌ها به داخل لبه‌های ترمیم نفوذ کنند و باعث تغییر رنگ قابل‌مشاهده شوند.

استراتژی‌های کاهش انقباض پلیمریزاسیون و بهبود دوام ترمیم‌ها

انقباض پلیمریزاسیون یکی از چالش‌های عمده در کار با کامپوزیت‌های دندانی است، زیرا می‌تواند منجر به مشکلات بالینی مانند ایجاد فاصله‌های حاشیه‌ای، میکرو نشت و کاهش دوام ترمیم‌ها شود. برای کاهش اثرات انقباض، تکنیک‌ها و مواد مختلفی توسعه یافته‌اند که در نهایت موفقیت و طول عمر ترمیم‌های دندانی را بهبود می‌بخشند. در اینجا نگاهی جامع به استراتژی‌های کاهش انقباض و بهبود دوام ترمیم‌ها داریم:

۱. تکنیک لایه‌گذاری تدریجی

یکی از موثرترین استراتژی‌ها برای مدیریت تنش انقباض، استفاده از کامپوزیت رزین به صورت لایه‌های کوچک و کنترل شده به جای یک لایه حجیم است.

در تکنیک لایه‌گذاری تدریجی، کامپوزیت در چند لایه نازک (حدود ۱-۲ میلی‌متر) قرار می‌گیرد و هر لایه به طور جداگانه پلیمریزه می‌شود. این کار حجم ماده‌ای که در هر لحظه پلیمریزه می‌شود را محدود کرده و تنش انقباض را بر روی ساختار دندان کاهش می‌دهد.

با محدود کردن میزان ماده در هر لایه، این تکنیک تنش داخلی در کامپوزیت و ساختار دندان را کاهش می‌دهد. همچنین این روش اجازه می‌دهد که هر لایه به طور دقیق به دیواره‌های حفره چسبیده و خطر فاصله‌های حاشیه‌ای و میکرو نشت را کاهش می‌دهد.

لایه‌گذاری تدریجی زمان‌بر است و نیاز به تکنیک درست دارد تا از وارد شدن حباب‌های هوا بین لایه‌ها جلوگیری شود. همچنین هر لایه باید به طور کامل پلیمریزه شود تا از پلیمریزاسیون ناقص جلوگیری شود.

۲. استفاده از کامپوزیت‌های کم‌انقباض

پیشرفت‌های علم مواد منجر به توسعه کامپوزیت‌های کم‌انقباض شده است که در طی پلیمریزاسیون انقباض کمتری دارند.

کامپوزیت‌های مبتنی بر سیلوران:

کامپوزیت‌های سیلوران که بر اساس فرآیند پلیمریزاسیون باز شدن حلقه هستند، انقباض کمتری نسبت به کامپوزیت‌های متاکریلاتی معمولی دارند. این مواد برای کاهش تنش انقباض به ویژه در ترمیم‌های وسیع خلفی مناسب هستند.

کامپوزیت‌های پرکردگی حجمی:

کامپوزیت‌های پرکردگی حجمی به گونه‌ای فرموله شده‌اند که امکان پلیمریزاسیون لایه‌های بزرگتر (تا ۴-۵ میلی‌متر) را با انقباض کمتر از کامپوزیت‌های سنتی فراهم می‌کنند. این مواد معمولاً حاوی مونومرها و فتو-آغازگرهای اصلاح شده‌ای هستند که پلیمریزاسیون کندتر و کنترل شده‌تری را فراهم می‌آورند.

کامپوزیت‌های کم‌انقباض را می‌توان در لایه‌های ضخیم‌تر استفاده کرد که باعث تسریع در ترمیم‌ها و توزیع بهتر تنش در ماده می‌شود. این ویژگی به ویژه در ترمیم‌های خلفی مفید است، جایی که کامپوزیت‌های پرکردگی حجمی می‌توانند کارایی را بدون به خطر انداختن دوام افزایش دهند.

۳. تکنیک‌های پلیمریزاسیون کنترل‌شده

فرآیند پلیمریزاسیون نقش حیاتی در تعیین میزان و سرعت انقباض دارد. استفاده از تکنیک‌های پلیمریزاسیون کنترل‌شده می‌تواند تنش انقباض را به طور چشمگیری کاهش دهد.

پلیمریزاسیون با شروع نرم:

این تکنیک شامل افزایش تدریجی شدت نور در حین پلیمریزاسیون است. پلیمریزاسیون با شروع نرم اجازه می‌دهد تا کامپوزیت در مراحل اولیه کمی جریان یابد و برخی از انقباض را جذب کرده و تنش را کاهش دهد.

پلیمریزاسیون پالس:

پلیمریزاسیون پالس شامل ارسال نور به صورت پالس‌های متناوب است تا کامپوزیت زمانی برای استراحت بین پالس‌ها داشته باشد. این تکنیک سرعت پلیمریزاسیون و تنش‌های مرتبط با آن را کاهش می‌دهد.

تکنیک‌های پلیمریزاسیون کنترل‌شده مانند شروع نرم و پالس پلیمریزاسیون به کاهش تنش‌های اولیه انقباض در اتصال چسب و ساختار دندان کمک می‌کنند. این روش‌ها به ویژه در کاهش خطر فاصله‌های حاشیه‌ای و تغییر شکل دندان مفید هستند.

۴. استفاده از لایه‌گذاری کامپوزیت فلو

کامپوزیت‌های فلو، که دارای ویسکوزیته کمتری هستند، می‌توانند به عنوان پایه یا لاینر در آماده‌سازی حفره استفاده شوند تا به جذب تنش‌های انقباض کمک کنند.

یک لایه نازک از کامپوزیت روان بر روی کف و دیواره‌های حفره قبل از افزودن مواد ترمیمی اصلی قرار می‌گیرد. کامپوزیت‌های روان دارای محتوای فیلر کمتری هستند و در هنگام پلیمریزاسیون کمی جریان می‌یابند، که به آن‌ها این امکان را می‌دهد که بخشی از تنش انقباض لایه‌های بعدی را جذب کنند.

با عمل به عنوان یک لایه تسکین‌دهنده تنش، لاینرهای روان خطر فاصله‌های حاشیه‌ای و میکرو نشت را کاهش می‌دهند. همچنین انطباق بهتری با دیواره‌های حفره ایجاد می‌کنند، به ویژه در مناطقی با کانتورهای نامنظم.

نکته: در حالی که برای مدیریت تنش مؤثر است، کامپوزیت‌های روان معمولاً نرخ انقباض بالاتری نسبت به سایر انواع دارند، بنابراین باید در لایه‌های نازک استفاده شوند. این روش به ویژه در حفره‌های عمیق یا هنگام کار با پیکربندی‌های C-factor بالا مفید است.

۵. استفاده از چسب‌ها و مواد اتصال‌دهنده

سیستم‌های چسبنده نقش حیاتی در مدیریت تنش انقباض دارند و اتصال قوی بین کامپوزیت و ساختار دندان فراهم می‌کنند.

چسب‌های جذب‌کننده تنش:

برخی از چسب‌ها به گونه‌ای فرموله شده‌اند که انعطاف‌پذیرتر هستند و به آن‌ها این امکان را می‌دهند که مقداری از تنش انقباض را جذب کنند. این انعطاف‌پذیری می‌تواند به حفظ اتصال بین کامپوزیت و دندان، حتی در شرایط تنش، کمک کند.

لایه‌های چندگانه از چسب:

استفاده از چند لایه چسب می‌تواند قدرت اتصال را افزایش داده و دوام کلی ترمیم را بهبود بخشد. یک لایه چسب ضخیم‌تر می‌تواند به عنوان یک بالشتک عمل کرده و تأثیر تنش انقباض را بر روی دنتین و مینا کاهش دهد.

سیستم‌های سلف‌اچ در مقابل سیستم‌های تاتال‌اچ:

سیستم‌های سلف‌اچ معمولاً از نظر تکنیکی حساسیت کمتری دارند و می‌توانند حساسیت پس از ترمیم را کاهش دهند. با این حال، سیستم‌های تاتال‌اچ معمولاً قدرت اتصال بالاتری دارند که در ترمیم‌های با تنش بالا مفید است.

۶- بهینه‌سازی طراحی حفره (C-Factor):

فاکتور پیکربندی، یا C-factor، نسبت سطوح چسبیده به سطوح نچسبیده در آماده‌سازی حفره را توصیف می‌کند. پیکربندی‌های با C-factor بالا با تنش انقباض بیشتری همراه هستند. تغییر در طراحی حفره می‌تواند به کاهش این تنش کمک کند.

ایجاد حاشیه‌های زاویه‌دار و گرد کردن زوایای داخلی:

ایجاد حاشیه‌های شیب‌دار و گرد کردن زوایای داخلی در آماده‌سازی حفره می‌تواند به توزیع تنش انقباض به طور یکنواخت‌تر در سطوح چسبیده کمک کند و تمرکز تنش در هر نقطه را کاهش دهد.

تکنیک‌های لایه‌گذاری و ساخت کامپوزیت:

زمانی که ممکن است، کامپوزیت را به روشی بسازید که C-factor را کاهش دهد، مانند استفاده از تکنیک‌های چسباندن انتخابی یا تغییر شکل ترمیم برای کمینه کردن تنش انقباض.

بهینه‌سازی طراحی حفره باعث انطباق بهتر کامپوزیت با ساختار دندان می‌شود، تنش داخلی را کاهش داده و احتمال فاصله‌های حاشیه‌ای و جداسازی را کم می‌کند.

۷. کنترل دما و شرایط محیطی

عوامل محیطی، مانند دما و رطوبت، می‌توانند بر انقباض پلیمریزاسیون تأثیر بگذارند. کنترل این متغیرها می‌تواند کیفیت ترمیم را بهبود بخشد.

کنترل دما:

دمای بالا می‌تواند پلیمریزاسیون را تسریع کرده و منجر به انقباض سریع‌تر و تنش بیشتر شود. پلیمریزاسیون کامپوزیت در دماهای کنترل شده و خنک‌تر می‌تواند سرعت انقباض را کاهش داده و مدیریت تنش را بهبود بخشد.

کنترل رطوبت:

رطوبت بیش از حد می‌تواند در چسبیدن مواد اتصال‌دهنده و پلیمریزاسیون دخالت کند، به ویژه در مواد رزینی. استفاده از تکنیک‌های جداسازی، مانند استفاده از سد لاستیکی، می‌تواند به کنترل رطوبت در حین درمان کمک کند.

با کنترل دما و رطوبت، دندانپزشکان می‌توانند فرآیند پلیمریزاسیون را بهینه کرده و مشکلات مربوط به انقباض را کاهش دهند. این روش به ویژه در موارد چالش‌برانگیزی که کنترل رطوبت حیاتی است مفید است.

۸. سیستم‌های فتوآغازگر پیشرفته

سیستم فتوآغازگر استفاده شده در کامپوزیت بر سرعت و عمق پلیمریزاسیون آن تأثیر می‌گذارد که به نوبه خود بر انقباض تأثیر دارد.

فتوآغازگرهای جایگزین:

برخی کامپوزیت‌های جدید فتوآغازگرهای جایگزینی دارند که اجازه می‌دهند پلیمریزاسیون به‌طور کندتر یا کنترل‌شده‌تری صورت گیرد و به مدیریت تنش انقباض کمک کنند. به عنوان مثال، سیستم‌هایی که ترکیب نور-کشی و دوگانه-کشی دارند می‌توانند انقباض را با پلیمریزاسیون کندتر کاهش دهند.

کامپوزیت‌های دوگانه-کشی:

کامپوزیت‌های دوگانه-کشی شامل اجزای نورکشی و شیمیایی هستند. این کامپوزیت‌ها اجازه می‌دهند که فرآیند پلیمریزاسیون به‌طور کنترل‌شده‌تری ادامه یابد که می‌تواند تنش ایجاد شده را کاهش دهد.

سیستم‌های فتوآغازگر پیشرفته به دندانپزشکان این امکان را می‌دهند که نرخ‌های پلیمریزاسیون را به طور مؤثرتری کنترل کرده و در نتیجه مدیریت انقباض بهتر و ترمیمی بادوام‌تر داشته باشند.

برای کاهش انقباض پلیمریزاسیون و بهبود دوام ترمیم‌های دندانی، دندانپزشکان می‌توانند از ترکیبی از تکنیک‌ها و مواد مختلف مانند لایه‌گذاری تدریجی، کامپوزیت‌های کم‌انقباض، پلیمریزاسیون کنترل‌شده، لاینرهای روان، تکنیک‌های چسبندگی پیشرفته و کنترل محیطی استفاده کنند. علاوه بر این، نوآوری‌هایی مانند فتوآغازگرهای جایگزین، کامپوزیت‌های تقویت‌شده با الیاف و طراحی بهینه حفره نقش حیاتی در کاهش تنش انقباض دارند. این استراتژی‌ها می‌توانند باعث ایجاد ترمیم‌های بادوام‌تر و بلندمدت‌تر شده و نتیجه‌های بهتری برای بیماران به همراه داشته باشند و نیاز به تعمیر یا تعویض به دلیل شکست‌های مرتبط با انقباض را کاهش دهند.

۴۱۵،۰۰۰ تومان

مشاهده و خرید

۲۳۵،۰۰۰ تومان

مشاهده و خرید

روش اندازه گیری میزان انقباض پلیمریزاسیون

این تست براساس ISO 17304:2013 انجام شد. نمونه کامپوزیت برای اندازه گیری میزان انقباض، مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری نمونه در دمای 2±23 درجه سانتی گراد و رطوبت 32 درصد صورت گرفت و قبل از شروع تست، همه نمونه ها حداقل به مدت 30 دقیقه در دمای 2±23 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. اندازه گیری نمونه های پلیمریزه نشده در زیر نور قرمز انجام شد. برای تعیین چگالی نمونه های با ویسکوزیته بالای پلیمریزه نشده، خمیر ماده آزمایشی که طبق استاندارد از قبل آماده شده بود، به شش نمونه توپی شکل با جرم 0.10±1.00 گرم قالب گیری شد.

در نمودار بالا، میزان انقباض پلیمریزاسیون در کامپوزیت Trimedi در مقایسه با سایر برندهای مطرح مشاهده می ‌کنید. نتایج نشان داد که کامپوزیت Trimediدارای انقباض برابر با برند معتبر Saremco در حدود 2.5 درصد می‌باشد.

پیشرفت‌های جدید برای کاهش انقباض پلیمریزاسیون

نوآوری‌ها در مواد کامپوزیتی شامل استفاده از مونومرهای کم‌انقباض و محتوای فیلر بالا برای کاهش میزان انقباض است. رزین‌های بر پایه سیلوران که از پلیمریزاسیون باز شدن حلقه استفاده می‌کنند، به دلیل کاهش مکانیسم انقباض، انقباض بسیار کمتری نسبت به متاکریلات‌های سنتی دارند. کامپوزیت‌های نانوهیبرید و نانوفیلد که از ذرات فیلر متراکم استفاده می‌کنند نیز به کاهش انقباض کمک می‌کنند.

انقباض پلیمریزاسیون نتیجه‌ای طبیعی از تغییر شیمیایی است که باعث ایجاد دوام و عملکرد کامپوزیت‌های دندانی می‌شود. در حالی که این فرآیند بخشی اجتناب‌ناپذیر از ترمیم‌های کامپوزیتی است، پیشرفت‌های جدید در مواد و تکنیک‌ها، راه‌هایی برای به حداقل رساندن تأثیر آن بر نتایج بالینی فراهم کرده‌اند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر و خرید محصولات به فروشگاه مراجعه کنید

 

سوالات متداول درباره انقباض پلیمریزاسیون

یک گام با یک ترمیم بی‌دردسر فاصله دارید!

برای مشاهده محصولات و کسب اصلاعات بیشتر از فروشگاه آنلاین ترایمدی بازدید نمایید.

فروشگاه آنلاین ترایمدی