دندان‌ها مانند جواهرات لبخند ما هستند و نقش مهمی در ظاهر و اعتماد به نفس ما ایفا می‌کنند. اما نقش دندان‌ها چیزی فراتر از زیبایی ظاهری است. دندان‌ها علاوه بر اینکه در جویدن و خرد کردن غذا نقش دارند، در تکلم و بیان نیز ایفای نقش می‌کنند. همچنین داشتن دندان‌های ناسالم موجب ایجاد بوی بد در دهان شده که ارتباطات اجتماعی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در نتیجه مراقبت و حفظ سلامت دهان و دندان در نهایت علاوه بر حفظ زیبایی موجب حفظ سلامت عمومی و اعتماد به نفس اجتماعی بالاتر نیز می‌شود. پس، مراقبت از دندان‌ها و مراجعه مرتب به دندانپزشک، سرمایه‌ای است که برای آینده خودمان پس‌انداز می‌کنیم.
پوسیدگی دندان
به صورت کلی پوسیدگی دندان به معنی ایجاد عفونت در بافت سخت دندان است. زمانی که دیگر بخش‌های بدن مانند لوزه‌ها دچار عفونت می‌شوند، تورم و التهاب مشاهده شده که با دارو رفع می‌شود. اما زمانی که از پوسیدگی دندان صحبت می‌کنیم، از عفونتی صحبت می‌کنیم که موحب از بین رفتن بافت سختی مانند مینای دندان شده است. از بین رفتن مینای دندان یک اتفاق برگشت‌ناپذیر است.
از همین رو برای از بین بردن عفونت دندان، ابتدا بافت پوسیده را از روی دندان می‌تراشند و سپس با کمک مواد ترمیم دندان، آن را ترمیم کرده و شکل ظاهری مشابه دندان طبیعی به آن می‌دهند.
لزوم ترمیم پوسیدگی دندان
به صورت کلی عدم رعایت بهداشت دهان و دندان عواملی مثل مسواک نزدن مرتب، مصرف بیش از حد شیرینی‌جات، خوردن غذاهای سفت و برخی بیماری‌ها می‌توانند باعث خرابی دندان‌ها شوند. پوسیدگی دندان، شکستگی دندان، تغییر رنگ دندان و بیماری‌های لثه از جمله مشکلاتی هستند که ممکن است برای دندان‌ها پیش بیایند.
خرابی و پوسیدگی دندان‌ها می‌تواند موجب درد و عفونت شود و در صورت عدم پیگیری احتمال ورود عفونت به خون نیز هست. از همین رو ترمیم دندان‌های خراب به شدت اهمیت می یابد.
آناتومی دندان: پایه‌های دندان‌های سالم
قبل از اینکه به سراغ روش‌های ترمیم دندان برویم، بد نیست کمی با ساختمان دندان آشنا شویم. دندان‌ها از چند قسمت اصلی تشکیل شده‌اند:
- مینا: سخت‌ترین قسمت دندان است که از آن محافظت می‌کند.
- عاج: لایه زیرین مینا است و کمی نرم‌تر است.
- عصب: داخل دندان قرار دارد و به ما کمک می‌کند که گرما، سرما و فشار را احساس کنیم.
- پالپ: بافت نرمی است که داخل عصب قرار دارد و حاوی رگ‌های خونی و عصبی است.
در صورتی که به آناتومی دندان علاقه دارید، اینجا کلیک کنید.
پوسیدگی دندان از کدام مناطق شروع می‌شود؟
بین دندان‌ها: یکی از مناطق آغاز پوسیدگی فضای بین دندان‌ها در محلی که دندان‌ها به هم می‌رسند است. چراکه مسواک زدن این مناطق دشوار است و از همین رو معمولا غذا در این مناطق گیر کرده و موجب رشد باکتری‌ها و در نهایت ایجاد پوسیدگی می‌شود.
درزهای لثه: محل اتصال دندان با لثه یک شیار باریک دارد که محل تجمع غذا و باکتری است و باید در بهداشت دهان به این مناطق نیز توجه شود.
شیارهای روی دندان‌های آسیاب: روی سطح دندان‌های آسیاب یک سری شیار وجود دارد که عملیات جویدن را ساده‌تر می‌کند. معمولا پس از صرف غذا، مواد غذایی داخل این شیارها گیر می‌افتند و اگر این شیارها به خوبی تمیز نشوند، محل شروع پوسیدگی خواهند بود.
نشانه‌های پوسیدگی دندان
حساسیت به سرما و گرما: از آنجایی که پوسیدگی دندان موجب از بین رفتن لایه محافظ دندان یعنی مینای دندان می‌شود، سرما، گرما و یا غذاهای شیرین به راحتی موجب آزردگی دندان خواهند شد.
تغییر رنگ دندان: گاهی اوقات پوسیدگی به شکل لکه‌های سفید، قهوه‌ای یا سیاه روی دندان‌ها پدیدار می‌شوند.
مزه و بوی نامطلوب دهان: با بروز پوسیدگی، دهان بوی بدی می‌گیرد که با مسواک زدن از بین نمی‌رود. همچنین دهان طعم نامطبوعی حس می‌کند که از دیگر نشانه‌های پوسیدگی است.
وجود حفره روی دندان: مشاهده سوراخ‌های کوچک یا بزرگ روی دندان از دیگر نشانه‌های بروز پوسیدگی است.
عفونت: پوسیدگی می‌تواند موجب عفونت در بافت لثه یا بافت نرم داخل دندان شود. این عفونت به شکل آبسه یا کیست در دهان فرد نمود می‌یابد.
کلاس‌های ترمیمی دندان:
روش‌های ترمیم دندان را می‌توانیم به کلاس‌های مختلفی تقسیم کنیم. این کار به دندانپزشک کمک می‌کند تا بهترین روش ترمیم را برای هر دندان انتخاب کند. کلاس‌های ترمیمی دندان عبارتند از:
۱- کلاس I: پوسیدگی‌هایی که در سطح جونده دندان‌ها ایجاد می‌شوند.
۲- کلاس II: پوسیدگی‌هایی که در بین دندان‌ها ایجاد می‌شوند.
۳- کلاس III: پوسیدگی‌های کوچکی که در سطح صاف دندان‌های جلویی ایجاد می‌شوند.
۴- کلاس IV: پوسیدگی‌هایی که در لبه برنده دندان‌های جلویی ایجاد می‌شوند.
۵- کلاس V: پوسیدگی‌هایی که در ناحیه گردن دندان‌ها ایجاد می‌شوند.
اهمیت شناخت کلاس‌های ترمیمی
با شناخت کلاس‌های ترمیمی، دندانپزشک می‌تواند تشخیص دقیق‌تری داشته باشد. با توجه به اینکه هر کدام از کلاس‌های ترمیمی روش درمان متفاوتی دارند، پس از تشخیص دقیق کلاس پوسیدگی بهترین روش درمان توسط دندانپزشک تعیین می‌شود.
با تشخیص پوسیدگی در همان مراحل اولیه، با کمک ترمیم‌ها از پیشرفت پوسیدگی و عفونت و در نهایت از دست دادن همیشگی دندان پیشگیری می‌شود.
روش‌های درمان پوسیدگی دندان
دندانپزشک با توجه به نوع و شدت پوسیدگی روش درمان مناسب آن را انتخاب می‌کند.
پر کردن دندان :
از این روش، زمانی استفاده می‌شود که پوسیدگی هنوز در مراحل اولیه است. در این روش دندانپزشک ابتدا پوسیدگی را از روی دندان با مته می‌تراشد و سپس از یک ماده ترمیمی مانند کامپوزیت، آمالگام یا سرامیک برای پر کردن ناحیه تراشیده شده استفاده می‌کند.
روکش دندان:
اگر سطح دندان با پوسیدگی پوشیده شده باشد، دندانپزشک باید از روش روکش دندان استفاده کند. به این صورت که ابتدا ناحیه پوسیده یا ضعیف از روی سطح دندان برداشته می‌شود و روی سطح باقیمانده روکشی از جنس سرامیک یا طلا قرار می‌گیرد.
در مراحل پیشرفته، پوسیدگی از مینای دندان عبور کرده و وارد ریشه می‌شود. در این مواقع عملیاتی به نام اندودنتیک یا عصب‌کشی انجام می‌شود. در این فرایند ابتدا پوسیدگی از ریشه دندان خارج شده و سپس ریشه‌ها توسط گوتا پرکا پر می‌شوند و روی آن با کامپوزیت یا روکش پر می‌شود.
کشیدن دندان
زمانی که پوسیدگی به قدری شدید باشد که نتوان از روش‌های بالا برای ترمیم و برداشتن عفونت استفاده کرد، چاره‌ای جز کشیدن دندان باقی نمی‌ماند. این عمل لازم است تا از گسترش پوسیدگی به دیگر دندان‌ها جلوگیری شود. می‌توان به جای دندان از دست رفته از بریج، ایمپلنت یا دندان‌های مصنوعی استفاده کرد.
انواع مواد ترمیمی دندان
در صورتی که می‌خواهید درباره انواع مواد ترمیمی دندان بدانید، اینجا کلیک کنید.
به صورت خلاصه مواد ترمیمی دندان به 4 دسته تقسیم می‌شود :
کامپوزیت: کامپوزیت‌ها شباهت ظاهری بسیاری به دندان طبیعی دارند و از همین رو در ترمیم دندان‌های قدامی به کار می‌روند. همچنین این ماده کاملا شکل‌پذیر بوده و قابلیت این را دارد که بتوان شیارهای دندان‌ها را روی آن بازسازی کرد.
آمالگام: آمالگام بیشتر برای ترمیم دندان‌های آسیاب استفاده می‌شود. این ماده از استحکام و استقامت بالایی برخوردار است و از همین رو طول عمر زیادی دارد. اما با توجه به اینکه یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده آن جیوه است، از لحاظ ظاهری رنگی نقره‌ای دارد و همچنین سال‌هاست که بر سر استفاده از عنصری مانند جیوه که برای بدن بسیار سمی است اختلاف‌نظر وجود دارد.
سرامیک: این ماده خیلی محکم و زیبا هست و برای ترمیم دندون‌هایی که خیلی آسیب دیدن یا برای روکش دندان استفاده میشه. سرامیک به رنگ دندون‌های طبیعی خیلی نزدیکه و خیلی هم براقه.
گلاس آینومر: این ماده نوعی از سمان است که از پودر شیشه سیلیکات مخلوط شده با یک پلیمر محلول ساخته می‌شود. کاربرد این ماده در ترمیم‌های دائم همچون اینلی، وصل کردن تاج دندان، بریج و براکت ارتودنسی و همچنین به منظور پر کردن دندان‌های خراب به کار برده می‌شود. گلاس آینومر به مینای دندان می‌چسبد و از آن محافظت می‌کند.
چرا کامپوزیت‌های ترایورس، ترایفیل و سرافلو؟
کامپوزیت‌های ترایورس، ترایفیل و سرافلو به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی که دارند، از جمله بهترین گزینه‌ها برای ترمیم دندان هستند. این کامپوزیت‌ها:
رنگ طبیعی دارند: به راحتی با رنگ دندان‌های طبیعی تطبیق پیدا می‌کنند.
مقاومت بالایی دارند: در برابر سایش و تغییر رنگ مقاوم هستند.
قابلیت شکل‌دهی بالایی دارند: به دندانپزشک اجازه می‌دهند تا ترمیمی با ظاهر طبیعی و زیبا ایجاد کند.
چسبندگی خوبی به دندان دارند: احتمال افتادن ترمیم را کاهش می‌دهند.
نتیجه‌گیری
ترمیم دندان یکی از بهترین روش‌ها برای بهبود ظاهر و عملکرد دندان‌ها است. با توجه به تنوع روش‌ها و مواد ترمیمی، انتخاب بهترین روش به نوع آسیب دندان و نظر دندانپزشک بستگی دارد. کامپوزیت‌های ترایورس، ترایفیل و سرافلو برند ترایمدی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی که دارند، از جمله بهترین گزینه‌ها برای ترمیم دندان هستند.
توجه: این مقاله صرفا جنبه اطلاع‌رسانی دارد و جایگزین مشاوره دندانپزشک نیست. برای انتخاب بهترین روش ترمیم دندان، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
